حقوق اولیه شهروندان!

حقوق اولیه به کلیه حقوقی که در برگیرنده ضروریات مادی و معنوی اولیه و بنیادین انسانها بوده و برای زنده ماندن و حفظ کرامت بشر لازم باشد و زندگی بدون آنها میسر نیست اطلاق می گردد. به حقوق اولیه حقوق طبیعی نیز گفته می شود که بموجب آن اشخاص بر پایه طبیعت خود این حقوق […]

حقوق اولیه به کلیه حقوقی که در برگیرنده ضروریات مادی و معنوی اولیه و بنیادین انسانها بوده و برای زنده ماندن و حفظ کرامت بشر لازم باشد و زندگی بدون آنها میسر نیست اطلاق می گردد. به حقوق اولیه حقوق طبیعی نیز گفته می شود که بموجب آن اشخاص بر پایه طبیعت خود این حقوق را دارا هستند و نیازی به توافق دیگران یا اعطای آنها توسط نهادهای دولتی وسیاسی و یا وضع قوانین و مقررات نمی باشد و این حقوق به هرانسانی در هر دوره ی زمانی و بقعه مکانی تعلق می‌گیرد.

حقوق اولیه اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی، فطری و به صرف انسان بودن از آن برخورداراست. این حقوق ویژگی‌هایی همچون جهان شمولی، سلب ناپذیری،غیر قابل انتقالی، ‌نامنفکی، عدم تبعیض و برابری، به هم پیوستگی و انسجام را دارا می باشند از این رو به تمامی انسانها صرف نظر از منطقه جغرافیایی و ویژگی هایی چون نژاد، قومیت ،زبان، فرهنگ ،دین، مذهب ،جنسیت ومعلولیت بطور برابر و یکسان برخوردارمی باشند و در این خصوص کسی را بر دیگری برتری نیست.

حقوق اولیه بطور عموم حقوق طبیعی و حقوق مدونی را که در قوانین ملی و بین‌المللی وضع گردیده را شامل می باشد. اعلامیه جهانی حقوق بشر با اقرار به حقوق طبیعی انسانها در مقدمه بیان می کند “که از آنجایی‌که به رسمیت شناختن منزلت ذاتی و حقوق یکسان و انتقال‌ناپذیر همه اعضای خانواده بشری اساس آزادی، عدالت و صلح در جهان است “در ماده یک آن “تمامی ابنای بشر آزاد به دنیا می‌آیند و از لحاظ منزلت و حقوق با هم برابرند. به آن‌ها، موهبت عقل و وجدان عطا شده است، و باید نسبت به یکدیگر روحیهٔ برادری داشته باشند” و ماده سوم این اعلامیه” هر فردی سزاوار و محق به زندگی، آزادی و امنیت فردی است” که نشان از اقرار به حقوق اولیه و طبیعی انسان ها دارد.

با توجه به اعلامیه جهانی حقوق بشر و اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه و میثاق های بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی و اجتماعی می توان حقوق اولیه را بدین شرح بیان نمود :

◀ حقوق مدنی:

مانند حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی، آزادی فکر، وجدان و مذهب، آزادی عقیده وبیان، مساوات و برابری از لحاظ حقوق وآزادی ها ، مساوات در برابر قانون و برابری در برخورداری از حمایت قانون، حق دادخواهی ،حق تشکیل خانواده و لزوم رضایت کامل و آزادانه زن و مرد در ازدواج.

◀حقوق سیاسی:

مانند حق داشتن تابعیت، حق مشارکت در اداره کشور خود، حق شرکت در مشاغل عمومی کشور (مشروط به داشتن شرایط لازم) حق شرکت در انتخابات عمومی و حق انتخاب شدن ،مشارکت درتعیین سرنوشت ،تصدی مناصب دولتی ،آزادی احزاب وجمعیت ها و…

◀ حقوق فرهنگی:

مانندحق آموزش زبان و ادبیات ملی و مادری ،حق حفظ هویت قومی و دینی، حق داشتن سنتها، حق پوشش لباس محلی ،حق بهره مندی از هنرومطبوعات و…

◀حقوق اجتماعی واقتصادی:

مانند حق اشتغال،حق برابری در فرصتهای شغلی ،حق کارواستخدام، حق بهره مندی از خدمات بهداشتی واجتماعی و…

◀حقوق قضایی :

دادرسی عادلانه ،حق دادخواهی،حق تامین عدالت و…

◀حقوق تأمین امنیت

حفاظت ازجان،مال،مالکیت و…

این حقوق اولیه شهروندان که بصرف انسان بودن و بدون در نظر گرفتن تفاوتهای دینی ،نژادی ،رنگی ،زبانی، قومیتی ،فرهنگی ،جنسیتی و منطقه ای به همه آنها تعلق می گیرد.در برخی جوامع این حقوق اولیه بعنوان مطالبات شهروندان تلقی می گردد و خواهان تحقق آنها می باشند حال آنکه در جوامع مترقی حقوق اولیه مذکور در دهه های قرن گذشته محقق گردید و دارای مطالباتی دیگر از حکومت های خود می باشند از جمله فشار آوردن به حکومتهای دیگر جهت تحقق حقوق اولیه شهروندان در آن کشورها ،عدم فروش سلاح و تجهیزات جاسوسی و الکترونیکی به کشورهای دیگر ، از بین بردن سلاح های کشتار جمعی ، کمک به کشورهای افریقای ، کاهش گازهای گل خانه ی ،مبارزه با تروریسم و… است.

مسعد سلیتی
وکیل پایه یک دادگستری