گزارش نشست بررسی عوامل موثر بر وقوع “جرم زورگیری” در کلانشهر اهواز

نشست بررسی عوامل موثر بر وقوع “جرم زورگیری” در کلانشهر اهواز – با حضور جمعی از کارشناسان انتظامی ، قضایی و اساتید دانشگاه ، از سوی مرکز تحقیقات نیروی انتظامی خوزستان در سالن کنفرانس دانشگاه علمی – کاربردی برگزار شد . در این کارگاه تخصصی زمینه ها ، علل و دلایل گسترش بزه زورگیری و راههای مقابله با آن مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت .

خانم دکتر فرح نادری هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز در آغاز این نشست گفت : برای رصد جرایم و برخورد با آنها باید به تغییرات جامعه توجه داشت. «فرح نادری» می‌افزاید: احساس تبعیض و بی‌عدالتی، سرخوردگی، افسردگی و ویژگی‌های شخصیتی نقش مهمی در توسعه و گسترش جرم هایی مانند زورگیری دارند.نادری با تأکید بر اینکه زنان قربانی اصلی زورگیری هستند، ادامه می‌دهد: برای برخورد با جرایم، نیازمند تعریف راهبردهای جدید با مشارکت همه سازمان‌ها هستیم.خانم دکتر نادری عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز : در رصد و برخورد با جرائم باید به تغییرات جامعه توجه داشت.بسیاری از زورگیری ها ناشی از حس انتقام است.احساس تبعیض و بی عدالتی ، سرخوردگی ، افسردگی و ویژگی های شخصیتی نقش مهمی در توسعه و گسترش جرم زورگیری دارند.امروز حتی سازه مذهب و ارزش های اخلاقی نیز نتوانسته مانع شکل گیری این جرم بشود.برای برخورد با جرائم نیازمند تعریف راهبردهای جدید با مشارکت همه سازمان ها هستیم

*رابطه مستقیم ترک تحصیل و جرایم

رئیس آموزش‌وپرورش ناحیه۴ اهواز با اشاره به علل و ریشه آسیب های اجتماعی اظهار داشت : کتمان آمار ازسوی نهادهای مسئول در خصوص میزان جرایم هیچ دردی از دردهای جامعه را رفع نمی‌کند.«فاضل خمیسی» می‌افزاید: گاهی روند دادرسی و تعامل نهادهای مربوط با شاکی باعث می‌شود که بسیاری از شاکیان به مراجع قضایی و انتظامی مراجعه نکنند. بنابراین برخورد قوه قضائیه با مجرمان باید مستمر و قاطع باشد.وی با اشاره به‌اینکه ترک تحصیل با میزان جرایم در استان رابطه مستقیم دارد، ادامه می‌دهد: در مرحله نخست باید انسدادی در مقابل جرایم ایجاد کرد و سپس به دنبال فعالیت های فرهنگی و اجتماعی رفت.

رئیس آموزش‌وپرورش ناحیه ۴ اهواز در ادامه اظهار می‌کند: متأسفانه برخی در اهواز تمام جرایم را به مناطق حاشیه‌نشین نسبت می‌دهند. درحالی‌که‌این ‌گونه نیست. در ادبیات شهری حاشیه به منطقه‌ای اطلاق می‌شود که قدمتش از متن شهر کمتر باشد. در حالی که بسیاری از مناطق کم برخوردار اهواز قدمتی بیش از کیانپارس و زیتون دارند.دکتر فاضل خمیسی افزود :زورگیری یک خلاف آشکار و خشن بحساب می آید .کتمان آمار از سوی نهادهای قضایی و انتظامی در خصوص میزان جرائم هیچ دردی از دردهای جامعه را مرتفع نمی کند.دکتر خمیسی در ادامه اظهار داشت : گاهی روند دادرسی و تعامل نهادهای مربوطه با شاکی باعث می شود بسیاری از شاکیان به مراجع قضایی و انتظامی مراجعه نکنند .برخورد قوه قضائیه با مجرمین باید مستمر و قاطع باشد.ترک تحصیل با میزان جرائم در استان رابطه مستقیم دارد.در مرحله نخست باید یک انسدادی در مقابل جرائم ایجاد و سپس بدنبال کار فرهنگی و اجتماعی رفت.

وی ادامه داد : استان از نبود فرماندهی واحد فرهنگی رنج می برد.باید به هویت فرهنگی در شهر اهمیت داد زیرا در صورت عدم احساس تعلق شهروندان شاهد شکل گیری ناهنجاری ها و جرائم گوناگونی خواهیم بود که جنبه انتقام جویانه دارد.احساس تبعیض و عدم توزیع امکانات و فرصت بستر بسیاری از جرائم می باشد.متاسفانه برخی با ترویج لفظ غلط حاشیه نشینی در اهواز تمام جرائم را به این مناطق نسبت می دهند در حالی که اینگونه نیست . در ادبیات شهری حاشیه به منطقه ای اطلاق می شود که قدمت اش از متن شهر کمتر باشد این در حالی است که بسیاری از مناطق کم برخوردار اهواز قدمتی بیش از کیانپارس و زیتون دارند.آنچه که عامل گسترش ناهنجاری ها شده عدم توزیع درست و عادلانه امکانات و فرصت هاست

بی‌عدالتی و تبعیض

رئیس پلیس آگاهی خوزستان نیز در این کارگاه آموزش – پژوهشی اظهار داشت : بی‌عدالتی و تبعیض، نقش مستقیمی در وقوع خشونت دارد. زیرا برخی خشونت را یک اعتراض خاموش می‌دانند. ه‌طور مثال رساندن خدمات شهری در کیانپارس خشونت را کم کرده، اما در پردیس و کوت عبدالله فاضلاب‌های روباز منجر به برخی برخوردهای تند شده است.سرهنگ «علی حاتمی» با بیان اینکه دانشگاه و رسانه به ما کمک کنند، می‌افزاید: ما نمی‌توانیم آمار دقیق جرایم را اعلام کنیم. در حالی که ارائه‌این آمار به جامعه دانشگاهی، می‌تواند کاهش میزان جرایم را در پی داشته باشد. بنابراین آمار واقعی نباید فقط در حوزه انتظامی بماند.سرهنگ حاتمی با بیان اینکه از ابتدای امسال تا کنون ۲۵ تا ۳۵ افزایش کشف داشته‌ایم، می‌گوید: در آخرین مورد فردی که از خارج از شهر اهواز آمده بود، با تعویض پلاک خودرو اقدام به اخاذی و زورگیری از مسافران می‌کرد که دستگیر شد.

اقدامات ایجابی مهم تر است

رئیس پلیس آگاهی خوزستان درباره عوامل مؤثر در افزایش خشونت‌ها می‌گوید: عوامل اجتماعی، رسانه‌های گروهی، مسائل فرهنگی، توسعه اقتصادی و مبلمان شهری بستری برای وقوع جرم است.سرهنگ حاتمی می‌افزاید: اقدامات ایجابی مهم‌تر از اقدامات سلبی است؛ یکی از آفت‌های جامعه امروز اهواز احساس فقر و تبعیض طبقاتی در میان برخی از جامعه است. در مرحله آخر باید به فکر تقویت پلیس باشیم و فراموش نکنیم که کار پلیس تأمین امنیت نیست. بلکه حفظ آن است.

کیفی‌سازی ابزارها و روش ها

فرمانده نیروی انتظامی شهرستان اهواز نیز با اشاره به‌اینکه زورگیری از زاویه حقوقی و رویکرد جرم‌شناسی بار سنگین‌تری از جرم دارد،می‌گوید: در بررسی ارکان جرم هدف جرم، جذابیت، کیفر متناسب با جرم، شخصیت مجرم و شخصیت بزه دیده مورد لحاظ قرار می‌گیرد.سرهنگ «عزیزالله سپهوند» می‌افزاید: ساختار شطرنجی در مبلمان شهری و ساختارهای ناهمگون جرم‌زا هستند و این مخل امنیت است. ساختار شهری قدیم نظارت طبیعی را بیشتر کرده بود و میزان جرم کمتر بود، اما آپارتمان‌نشینی این نظارت را کمتر کرده است.او ادامه می‌دهد: برچسب‌زنی کیفری زمینه‌ای برای تربیت مجرم شمرده می‌شود؛ یعنی به آن فرد هویت مجرمانه داده‌ایم و این شرط عاطفی برای تحقق جرم است. شرط اخلاقی هم از منطقه‌ای به منطقه دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است.به گفته سپهوند، برای پیشگیری از جرم باید به دنبال کیفی سازی ابزارها و روش‌ها برویم.

ضرورت فرهنگ سازی از سنین پایین

رئیس پلیس فتای خوزستان نیز در این کارگاه علمی گفت: زورگیری یعنی باج‌گیری است و در فضای مجازی افراد فقیر مدنظر نیستند. بلکه افراد سرمایه‌دار هدف هستند. زورگیری سایبری، خطرناک‌ترین نوع زورگیری است و عبارت است از شکنجه، تهدید و آزار در فضای سایبر.سرهنگ «شاهین حسنوند» می‌افزاید: باید از ظرفیت آموزش‌وپرورش برای فرهنگسازی و نهادینه کردن نوع مطلوب استفاده از وسایل ارتباط‌ جمعی و شبکه‌های موبایلی استفاده کرد و این آموزش‌ها باید از زمان مدرسه آغاز شود.سرهنگ حسنوند با اشاره به‌اینکه نظارت اجتماعی کاهش‌ یافته است، پیشنهاد می‌دهد که از طرح‌های فرهنگساز همچون طرح همیار پلیس که در مدارس آغاز شده، الگوبرداری کنیم و طرح‌هایی همچون همیار شهردار، همیار بهداشت و… را اجرا کنیم.

سرهنگ عبداللهی رئیس مرکز تحقیقات علمی – کاربردی نیروی انتظامی خوزستان در جمع بندی نشست می گوید : کارشناسان و ناظران معتقدند که ورود نهادهای مختلف در این امر ضرورتی انکارناپذیر است به‌طور مثال اداره کل ورزش و جوانان برای ایجاد نشاط و شادابی و اداره فنی و حرفه‌ای برای حرفه‌آموزی رایگان به مناطق محروم ورود کنند. از سوی دیگر و از آنجائی که کشور ما فاقد یک مرکز جرم‌شناسی است و آسیب‌شناسی انواع جرایم نیاز به دپارتمان دارد. بنابراین راه‌اندازی مرکز جرم‌شناسی در استان یک ضرورت شمرده می‌شود. صاحب‌نظران بر این باورند که اگر مبلمان شهری عادلانه تقسیم و محرومیت نسبی در مناطق رفع شود، مجاری جرم نیز به تدریج بسته خواهد شد.