بررسی تخصصی “آسیب های اجتماعی و ریشه نزاع های عشایری” در نشست هفتگی حسینیه نور الزهرا (س) اهواز

نشست این هفته حسینیه نور الزهرا سلام الله با موضوع “آسیب های اجتماعی با نگاهی به نزاع های عشایری و تیراندازی های اخیر ” با حضور جمعی از فعالان فرهنگی و اجتماعی استان برگزار شد. خلاصه گفتگو ها و مباحث به شرح زیر از نظر می گذرد :

*ناصر عموری فعال اجتماعی کارشناس ارشد روان شناسی:

در بررسی هر پدیده اجتماعی باید به ریشه ها و علل آن توجه کرد. عوامل و بسترهای شکل گیری جرم را در چند مورد می توان خلاصه کرد ؛ ۱-زیستی – پزشکی ۲-جامعه شناختی ( فقر ، تبعیض ، محیط ، خانواده و..) ?بسیاری از جرائم موجود جامعه ستیز و ضد اجتماعی است ?برای بررسی جرایم توجه به سن بسیار مهم می باشد. معمولا اختلال ضد اجتماعی از ۱۵ سالگی شروع می شود. ۳-روان شناختی ?در نگاه دقیق به جرائم باید علت ها را از سه حوزه فوق الاشاره دنبال کرد. متاسفانه در ایران همیشه علت ها را در یک حوزه جستجو می کنند. ?افراد جامعه ستیز نه سالم و نه بیمار هستند ?کسی که می خواهد به “وجدان جمعی” ضربه بزند چه سلاح سرد و یا سلاح گرم بدست بگیرد جامعه ستیز است ?اگر سلسله نیازهای فرد برطرف شود آنگاه به شکوفایی می رسد. نمی توان بدون توجه به سطوح اول به مراحل بعدی رسید. نیازهای سطح اول فیزیولوژیکی مانند آب ، هوا، غذا ، جنس و غیره است ?حال اگر آب شرب منطقه آلوده باشد ، هوا ناسالم و ناهنجاری ها مضاعف باشد نمی توان به مراحل بعدی راه یافت ?خودآگاهی مهمترین عامل جرائم جامعه ستیز می باشد

?دکتر کاملی داروساز و فعال اجتماعی:

?ازدواج های بسته و فامیلی می تواند ناقل بسیاری از رفتارهای جامعه ستیز باشد خصوصا در قبایلی که این مشکلات را دارند ? زمانی اجتماع مانند قبیله و خانواده برخی رفتارهای ناهنجار را بر فرد تحمیل می کند. بطور نمونه خواسته ها و احساسات فردی در خانواده سرکوب می شود لذا این عقده ها گاها در شکل بزه و جرم سرباز می کند ?بسیاری از سرخوردگی ها ریشه در خانواده و مدرسه دارد ?انسداد فکری و عدم پاسخگویی به پرسش های فرد نیز موجب سرخوردگی و بن بست رسیدن او می شود. گاهی مرکز ، فرد و مجموعه ای آگاه برای پاسخگویی به ابهامات ، پرسش ها و نیاز های یک فرد وجود ندارد ?عدم درمان به موقع فرد بیمار ، موجب تبدیل او به یک بیمار مزمن می گردد ?شهر اهواز با جمعیتی بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر و وجود انواع پدیده های خطرناک اعم اجتماعی و زیست محیطی فقط دو مرکز برای معالجه و درمان بیماران روحی و روانی وجود دارد و این مایه تاسف است ?تولید و ظهور شیخ ها و خان های جدید یکی از عوامل تشدید ناهنجاری ها در جامعه عشایری است زیرا اینان نظم درونی قبایل را بهم ریخته اند .نمی دانم چه دست پشت این قضیه است که بدنبال گسست اجتماعی می باشد. ?از بین رفتن قبح رفتارهای ناهنجار در جامعه در راستای تفاخر و خود برتر بینی .

?مهندس قیس رفیعی فعال فرهنگی – اجتماعی :

?حالت روانی حاکم بر فرد سرخورده از جمله افسردگی باعث بروز ناهنجاری و مستعد شدن او برای ارتکاب جرم می شود ?گاهی تزریق احساس تبعیض و عدم توزیع مناسب و عادلانه فرصت ها ، امکانات و منزلت ها موجب تقویت حالت انتقام جویانه در فرد و بروز آن در قالب جرم و بزه می گردد ?گسست اجتماعی و نزاع سنت و تجدد در یک جامعه نیمه مدرن باعث بسیاری از مشکلات و ناهنجاری ها و جرائم است ?تصمیم گیری های نادرست در حوزه فرهنگی و اجتماعی ریشه حجم گسترده ای از ناملایمات روحی و روانی و آسیب های اجتماعی است ?گاهی تصمیم غلط یک مدیر از جرم مشهود بیشتر و خطرناک تر است ?وزارت بهداشت و درمان باید نسبت به توسعه مراکز درمان بیماری های روانی و ایجاد پایگاههای امداد اجتماعی در سطح مناطق کم برخوردار اقدام کند ?البته برخورد قاطع نهادهای انتظامی و مراجع قضایی با برخی پدیده غلط اجتماعی و مجرمین خشن لازمه اقدامات و فعالیت های بعدی در عرصه های اجتماعی و فرهنگی است

?دکتر شریفی مدرس دانشگاه و فعال اجتماعی:

?آموزش و یادگیری نقش بسیار مهمی در تغییر رفتار افراد جامعه دارد و می تواند رفتارهای پرخطر و جامعه ستیز را تعدیل کند ?ما به افراد بیمار آموزش نمی دهیم و این امر هیچ فرقی در مناطقی همچون کیانپارس و ملاشیه ندارد. فقط جرائم و ناهنجاری ها در دو منطقه متفاوت است ?با آموزش دادن صحیح می توان بسیاری از ناهنجاری ها را اصلاح کرد. در همین راستا رسالت آموزش و پرورش آماده سازی فرد برای زندگی کردن می باشد ?آموزش دادن نوعی مهارت است . امروز آموزش و پرورش ما نتواتسته به فرد مهارت زندگی را یاد بدهد ?یادگیری پایدار فرد را از افتادن در دام جرائم و ناهنجاری های اجتماعی مصون می دارد ?برای کاهش آسیب های اجتماعی باید به سمت توسعه موسسات حرکت کنیم.کشورهای توسعه یافته در واقع کشورهای موسسات و نهادهای اجتماعی هستند

?حاج اسماعیل سلیمانی فعال اجتمای :

?ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی به لحاظ تغییرات موجود جهانشمول است و دارای ریشه ها و علل مختلفی می باشند. ?همه اذعان داریم که علت قریب به اتفاق مشکلات و ناهنجاری ها در دو مساله خلاصه می شود: ۱-فقر اعم از اقتصادی و فرهنگی ۲-بیکاری ?امروز وضعیت جامعه بگونه ای است که شاید تلاش و کوشش نخبگان علیرغم دلسوزی راه بجایی نبرد. زیرا دستگاههای اجرایی و مسئول تکالیف خود را فراموش و درگیر کارهای حاشیه ای شده اند . ?بسیاری از نهادهای متولی خدمات رسانی به مردم مانند شهرداری ها سیاست زده شده اند و همه چیز را با عینک سیاست نگاه می کنند که این خود یک ناهنجاری است ?در حال حاضر ۱۶۰ کانال و شبکه تلویزیونی، ماهواره ای و رادیویی و چندین نهاد فرهنگی موازی با صرف میلیاردها تومان در کشور وجود دارند اما نتوانسته اند اثری ایجابی در راستای آموزش و پیشگیری از آسیب های اجتماعی داشته باشند و خود به یک مانع و عامل انسداد اجتماعی تبدیل شده اند ?یک جوان بیکار بدلیل سرخوردگی و افسردگی مرتکب هر گونه جرم و جنایتی می شود ?وقتی شهرداری با بساط فروشی بعنوان یک جرم برخورد و مانع درآمد حلال چندین جوانان بیکار و تحصیل کرده می شود ، انتظار داریم این افراد دچار شکست روحی و سرخوردگی نشوند؟ همین رفتارها است گاهی یک جوان بیکار را به سیاه لشکر نزاع های فامیلی و ابزاری بدست مجرمان واقعی تبدیل می کند

?فرید سجیرات عضو شورای اسلامی شهر شیبان:

?شاهد برخی رفتارهای جامعه ستیز هستیم که چه بسا ریشه در سالیان دراز باشد که نیازمند کار فرهنگی عمیق ، منسجم همراه با مطالعه و سنجش مستمر می باشد ?برخی آسیب ها نتیجه تصمیم گیری های غلط و عملکرد دستگاههاست و بخش دیگری در رفتار افراد جامعه نهادینه شده است .همین مساله باعث شده تا جامعه ما همواره نیمه سنتی باقی بماند ?بسیاری از فعالیت های فرهنگی هدفدار نیست و چه بسا براساس جهت گیری های سیاسی و مصالح زودگذر انتخاباتی تنظیم و اجرا می شود که خود در نهایت منجر به گسست اجتماعی و تقابل فرهنگی می شود ?گاهی بدلیل عدم آسیب شناسی دقیق و متقن و با تداوم و استمرار علل شاهد شکل گیری آسیب های جدیدی می شویم ?برای بررسی ، شناسایی و کنترل آسیب های اجتماعی باید از دو ابزار مدد بگیریم: ۱-تریبون منبر حسینی و سایر مناسبت های دینی ۲-ظرفیت نخبگان و سرمایه های علمی و اجتماعی 

?شیخ صالح خمیسی فعال اجتماعی:

?برای مقابله با آسیب های اجتماعی باید برنامه ریزی کرد و یکی از راهکارهای اساسی پاسخگویی به مطالبات و خواسته های مردم است ?سیاست زدگی دستگاههای اجرایی و سازمان های خدمات رسانی عامل مهم تزریق تبعیض و نارضایتی در جامعه است ?امروز عده ای “نخبه نما” داعیه دار همه چیز شده و در مقابل نخبگان و صاحبان فکر خانه نشین شده اند ?بدون بسترسازی مناسب برای گسترش مشارکت مردم و نخبگان در فرایند تصمیم گیری و همراهی تشکل های مردم نهاد نمی توان کار موفقی برای کنترل آسیب های اجتماعی را انجام داد