ادبیات انقلاب اسلامی و تجربه های انقلابیان!

یکی از موارد اختلافی در سپهر سیاست و رسانه ای کشورمان، حمایت از ادبیات و گفتمان نانوشته انقلاب اسلامی از سوی برخی مقامات کشوری و صاحب نظران از سویی و نقد آن ادبیات و گفتمان از سوی دسته ای از کنشگران سیاسی است.حامیان گفتمان و ادبیات انقلاب، بر پایه شعارهای مردم در تظاهرات دوران انقلاب، موارد زیر را اصول ادبیات و گفتمان انقلاب اسلامی ایران می دانند:

*استکبار ستیزی

*مقاومت در برابر استکبار جهانی

*حمایت از ستم دیدگان جهان در برابر استکبار جهانی.

این ادبیات و گفتمان نزدیک به چهار دهه است که با فراز و فرودهایی به عنوان اصول سیاست خارجی از سوی مسئولان کشورمان پیگیری می شود و عملا همه امور اقتصادی، اجتماعی و سیاست داخلی و نظامی کشورمان تحت تاثیر ان قرار گرفته است. در این دیدگاه، کشور و خاک ایران به مانند ظرفی است که از داخل آن، انقلاب اسلامی به انجام رسالت جهانی خود می پردازد و در همین راستاست که برخی کنشگران سیاسی، عنصر ملیت را بر اساس نگاه جهان وطنی خود و بی توجه به مرزهای جغرافیایی، نفی و رد می کنند‌.تاکید حامیان ادبیات و گفتمان انقلاب تا آنجاست که جسته و گریخته اعتراف کرده اند هدف آز برپایی انقلاب اسلامی و سرنگون کردن نظام سلطنت، مبارزه با استکبار و دفاع از مظلومان جهان و نه سازندگی و آبادانی در کشور بوده است.

از سوی دیگر و در تقابل با این دیدگاه، طی سال های اخیر تعدادی از انقلابیانی که حتا حبس در زندان های رژیم سلطنت را در کارنامه خویش دارند، با ادامه کنش های انقلابی و ناسازگاری با روابط بین الملل مخالفت کرده و خواهان تفاهم با نظام و نظم جهانی و تعامل و ارتباط پایدار با کشورها توسعه یافته و اروپایی شده اند. این منتقدان، ادامه روند کنونی در سیاست خارجی را برای کشورمان زیان بخش و مخرب می دانند. آنان بر پایه تجربه های خویش، اعتراف کرده اند که بویژه امروز، مجموعه شرایط جهانی اقتضا می کند تا رفتارهای اصلاح طلبانه، جانشین حرکت های قهری و انقلابی گردد و از اقدامات شتابزده که موجب برهم خوردن نظم اجتماعی می شود، باید خودداری شود. انان با این اعتراف، ضمن بیان این تجربه، به نوعی پیشینه انقلابی بودن خویش را زیر سوال برده و مورد نقد و ارزیابی مجدد قرار داده اند.

حال این پرسش مطرح می شود که چنانچه هر دو گروه یادشده، با صدق و راستی، مکنونات قلبی خویش را بیان کرده باشند ، کدام مسیر از دو مسیر یاد شده، برای جامعه ایران مسیری درست و عاقبت بخیر است و به رشد و کمال و بهروزی کشور و ملت منجر می شود؟پاسخ به این پرسش نسبتا دشوار، نیازمند گفت و شنودهای علمی و کارشناسانه است و در این راستا، نمی توان تنها به یکی از این دو مسیر بسنده نمود و بر آن تکیه کرد و فرصت و مجال شنیدن و بررسی مسیر و دیدگاه دیگر را فراهم ننمود.بی گمان هر یک از این دو دیدگاه دارای استنادهای تاریخی و ایدئولوژی است و طرفداران هر کدام به پشتوانه استدلال های خویش رفتار و کنش سیاسی از خود نشان می دهند.پاسخ به پرسش های زیر می تواند مقدمات بررسی و واکاوی دو دیدگاه را فراهم سازد:

معیارهای سنجش درستی و کارآمدی و سودمندی این دو دیدگاه چیست؟

در سپهر سیاست ورزی نوین و امروزی، عمل به کدام دیدگاه به سود ملت و سرزمین ایران است؟

اداره کشورها و فراهم کردن رفاه نسبی و زیست مسالمت آمیز در عمل به کدام دیدکاه مهیا می گردد؟

دکتر حسن دادخواه