اتحادیه عرب ؛ اختلاف، انفعال و فرافکنی

بیست و نهمین نشست سران اتحادیه عرب امروز یکشنبه در عربستان برگزار می شود. ریاض این نشست را در حالی تاریخی خوانده است که اختلاف بی سابقه اعضای آن ادامه دارد و تصمیم گیرندگان به جای خردورزی، مواضع اشتباه و فرسایشی علیه ایران را ادامه می دهند ودشمن اصلی جهان اسلام و عرب را فراموش کرده اند.جهان اسلام اینک با مسایل و مشکلاتی روبرو است که عملکرد سران اتحادیه عرب در مورد هر یک از آن ها می تواند مبنای قضاوت در مورد خدمت یا خیانت نشست ریاض به آرمان های مسلمانان باشد.

** فلسطین مهم ترین مسئله جهان اسلام

قضیه فلسطین به عنوان مهم ترین موضوع جهان اسلام اینک با دسیسه های رژیم صهیونیستی و آمریکا، از زمان اشغال، به مرحله سرنوشت سازی نزدیک شده است.مردم فلسطین که به خوبی این شرایط حساس را درک کرده اند طی سه هفته از تاریخ ۳۰ مارس (۱۰ فروردین) همزمان با روز زمین تظاهرات بزرگی را با هدف تاکید بر حق ملت فلسطین برای بازگشت به سرزمین خود برگزار کردند که قرار است ادامه داشته باشد.اشغالگران صهیونیست مانند گذشته این تظاهرات را با گلوله پاسخ دادند، که تاکنون، ۳۰ نفر شهید و بیش از یک هزار و۵۰۰ نفر زخمی بر جای گذاشته است.معامله قرن، طرح جدیدی ازسوی آمریکا برای سازش فلسطینی ها با رژیم صهیونیستی است که بسیاری از حقوق ملت فلسطین را نادیده می گیرد و گفته می شود این طرح با همکاری و موافقت برخی کشورهای عربی تهیه شده است.

در این طرح، قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخته می شود و شهر دیگری که کیلومترها دورتر از قدس قرار دارد به عنوان پایتخت فلسطین معرفی می شود.در طرح معامله قرن، فلسطین بدون نیروی نظامی است و گذرگاه های آن به طور مشترک با تل آویو اداره می شود.بر اساس معامله قرن، تا ۱۵ درصد از مناطق سکونت فلسطینیان در کرانه باختری به رژیم صهیونیستی واگذار می شود و گذرگاه های بین کرانه باختری و نوار غزه و تامین امنیت ، کنترل آب های سرزمینی و حریم هوایی فلسطین در اختیار این رژیم خواهد بود.کمترین توقع افکار عمومی جهان اسلام، برگزاری نشست فوق العاده سران اتحادیه عرب در این مورد و رسیدگی به وضعیت پیش آمده بود. اما برخی کشورهای داعیه دار رهبری جهان اسلام با برگزاری چنین نشستی مخالفت کردند.فلسطین اکنون به کمک نیاز دارد . اگرچه حضور مردم فلسطین تاکنون اجازه اجرای طرح های خائنانه در منطقه را نداده است اما انتظار می رود سران اتحادیه عرب در نشست عربستان علاوه بر اتخاذ موضع مقتدرانه ، با اتخاذ راهکارهای مناسب و با همکاری سایر کشورهای جهان اسلام مانع تحقق این طرح شوم برای فلسطین شوند.همراهی با طرح معامله قرن با هدف سازش با رژیم صهیونیستی به معنای نادیده گرفتن تمامی تلاش های مجاهدین فلسطینی است و بدون شک تاریخ درباره کسانی که به این سازش تن می دهند قضاوت خوبی نخواهد داشت.

*** حمله به سوریه اختلافات را عمیق تر کرد

کشورهای عربی مواضع متفاوتی نسبت به حمله بامداد شنبه (۲۵ فروردین) امریکا ، انگلیس و فرانسه به سوریه اتخاذ کردند؛عربستان سعودی ، قطر و بحرین از حمله به سوریه حمایت و ادعا کردند که دولت سوریه علیه مردم این کشور اسلحه شیمیایی به کار برده است.وزارت خارجه و همکاری های بین المللی امارات عربی متحده با صدور بیانیه ای ضمن حمایت از تهاجم هوایی به سوریه تنها راه برای حل تنش در این کشور را استفاده از راه های سیاسی دانست.سلطان نشین عمان اعلام کرد که این کشور انگیزه امریکا ، انگلیس وفرانسه را برای حمله به سوریه درک و از انگیزه ای که موجب شد امریکا ، انگلیس وفرانسه به سوریه حمله کنند حمایت می کند.

در مقابل، عراق، حمله به سوریه را یک اقدام خطرناک توصیف کرد ونسبت به آثار آن بر ثبات وامنیت منطقه هشدار داد.مصر با ابراز نگرانی نسبت به تشدید حمله نظامی به سوریه، نسبت به عواقب آن برای ملت سوریه هشدار داد.لبنان اعلام کرد که حمله به سوریه نمی تواند برای بحران سوریه راهگشا باشد بلکه مانع پایان گرفتن دردهای مردم سوریه می شود.کویت هم با بیان این که تحولات سوریه را با نگرانی دنبال می کند ، ضمن اظهار تاسف از تشدید اوضاع از شورای امنیت سازمان ملل خواست اختلافات خودرا کنار گذاشته است ویک موضع واحد نسبت به حفظ امنیت وصلح بین المللی اتخاذ نمایند.کشور الجزایر ضمن ابراز تاسف از حمله به سوریه خواستار تحقیق در مورد استفاده از سلاح شیمیایی شد.واکنش های متفاوت به حمله نظامی علیه دولت قانونی سوریه اختلافات عمیق میان اعضای اتحادیه عرب را علنی و عمیق تر کرد.

حسین العزی معاون وزارت خارجه یمن با صدور بیانیه ای حمله آمریکا ، انگلیس و فرانسه به سوریه را محکوم کرد و آن را بر خلاف قوانین بین المللی دانست.سخنگوی دولت اردن بر خلاف برخی کشورهای عربی حمله هوایی به سوریه را تایید نکرد و گفت : تنها راه خروج از تنش در سوریه استفاده از راههای سیاسی است.حمله به سوریه و واکنش های مختلف کشورهای عربی به این رخداد ، اختلافات میان اعضای اتحادیه عرب را آشکارتر و عمیق تر از گذشته کرد.

*** سه سال مقاومت مردم یمن

مقاومت مردم یمن در مقابل ائتلاف عربی سه ساله شد . مردم یمن در این سه سال نه تنها در مقابل حملات به این کشور سر تعظیم فرود نیاورده اند که به قابلیت های بالایی از فنآوری نظامی دست یافته اند و اکنون بخش قابل توجهی از خاک عربستان را در تیررس موشک هایی دارند که به فناوری ساخت آن دست یافته اند.این توان باعث شد عربستان از بیم موشک های انصارالله یمن محل برگزاری اجلاس سران عرب را به شرق کشور انتقال داده است .اینک و بعد از سه سال هزینه ها در کنار ناکامی در دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده باعث شده است مقامات سعودی به ویژه محمد بن سلمان ولیعهد ماجراجوی آن هرچه بیشتر به فکر خروج از این گرداب باشد و به همین دلیل تن به انجام مذاکراتی با انصارالله در یمن داده اند.به نظر می رسد دولت سعودی به این باور قطعی رسیده است که از طریق نظامی نخواهد توانست پیروز جنگ در یمن شود وباید به دنبال راه حل سیاسی باشد که این کشور را از ورطه خارج کند، ورطه ای که از نظر مالی و نقض حقوق بشری هزینه بر شده است و به علت وخامت اوضاع انسانی در یمن به جایگاه بین المللی این کشور آسیب بیشتری وارد کرده و باعث افزایش فشارهای بین المللی علیه این کشور شده است.

پیش بینی ها نشان می دهد با بالا گرفتن جنگ، اگر همزمان ۵۰ فروند موشک یمنی به سمت شرکت نفتی آرامکو عربستان در جیزان شلیک شود، بزرگ ‌ترین پالایشگاه نفتی جهان که ۷۰% از نفت اروپا را تامین می کند نابود خواهد شد و ایالات متحده آمریکا نیز با بحران نفت مواجه خواهد شد.اتحادیه عرب می بایست ضمن حمایت از این گفت وگوها به حق مردم یمن برای اداره کشور خود احترام گذاشته و با ممانعت از مداخله سایرین در امور آن ، شرایط سخت و بغرنجی که باعث مرگ هزاران انسان بیگناه شده است را از بین ببرد.

*** ایران عامل همگرایی منطقه

بیانیه ای که وزیران خارجه اتحادیه عرب پنجشنبه شب و در پایان نشست خود در ریاض صادر کردند تا حدود زیادی چشم انداز ، نتایج نشست سران را هم روشن می کند. بیانیه ای که نه طرح روشن و مشخصی برای حل مسئله اول جهان اسلامی یعنی فلسطین داشت ، نه از محکومیت جنگ طلبی علیه سوریه به عنوان یکی از بنیانگذران اتحادیه عرب سخن گفت و نه حتی در حد یک جمله تسلی بخش با مردمی یمن که درگیر جنگ ظالمانه علیه استقلال طلبی خود شده اند ، ابراز همدردی کرد.اما بیانیه مملو از فرافکنی بود ؛ دخالت ایران در امور کشورهای عربی ، توهمات مالکیت بر بخشی از خاک ایران اکنون به شعارهای پوسیده ای تبدیل شده است که تنها به روی کاغذ آورده می شود و حتی در پس ذهن نویسندگان هم جای ندارد.

جمهوری اسلامی امنیت و ثبات خویش را در گرو امنیت و ثبات منطقه – به ویژه امنیت و شکوفایی همسایگان عرب خود – می داند. این مسأله ای است که باید برای همگان در اولویت باشد. در همین راستا، جمهوری اسلامی ایران در فرصت های مختلف، خواستار بنیان نهادن یک پیمان امنیتی مشترک شده است که بر پایه گفت وگو، اصول مشترک و سازوکارهای اعتمادسازی استوار باشد تا مقدمه ای برای خروج منطقه از دالان تاریکی باشد که توان همۀ کشورها در آن دچار فرسایش می شود.جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده است که برای حفاظت از حسن همجواری، امنیت و منافع مشترک، آماده همکاری با همه طرف هاست.همه کشورهای منطقه در برابر ملت های خویش، در برابر تاریخ و در برابر نسل های آینده مسئولند؛ به ویژه که حداقل های کنونی که می توانند بنیانی برای پایان دادن به این زنجیره طولانی باشند، بعدها ممکن است وجود نداشته باشند.