همایش بزرگداشت ابن سکیت دورقی اهوازی دانشمند بزرگ خوزستانی سده دوم هجری در شادگان برگزار شد
نخستین همایش بزرگداشت ‘ابن سکیت’ دانشمند فقید شادگانی با حضور آیت الله ‘ محسن حیدری ‘ نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. آیت اله ‘محسن حیدری’ نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری شامگاه پنجشنبه در این همایش در پارک شهر شادگان گفت: ابن سکیت یکی از دانشمندان و ادبای عصر متوکل […]
نخستین همایش بزرگداشت ‘ابن سکیت’ دانشمند فقید شادگانی با حضور آیت الله ‘ محسن حیدری ‘ نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. آیت اله ‘محسن حیدری’ نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری شامگاه پنجشنبه در این همایش در پارک شهر شادگان گفت: ابن سکیت یکی از دانشمندان و ادبای عصر متوکل عباسی، ارباب لغت و صاحب نظر در علوم مختلف بود که به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) علاقه و محبت فراوانی داشت.وی افزود: ابن سکیت به رغم آگاهی از اینکه اگر راست بگوید جانش در خطر می افتد ولی از روی ارادت و ایمانی که به اهل بیت(ع) داشت با صراحت عمل کرد.
آیت الله حیدری اظهار کرد: ابن سکیت آموزش فرزندان بزرگان از جمله فرزندان محمد بن عبداله بن ابی طاهر و متوکل خلیفه عباسی را بر عهده داشت.وی اظهار داشت: ابن سکیت علاوه بر فعالیت های چشمگیر در نحو و لغت، در نهضت گردآوری و تدوین اشعار عرب که از نیمه دوم سده دوم قمری با رغبتی فزاینده آغاز شده و تا اواخر سده سوم با شور و شوق در شهرهای بصره و کوفه و بغداد ادامه یافته بود، نقش بسیار مهمی برعهده داشت .نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری این استان را دروازه ورود اسلام و تشیع به ایران دانست و افزود: سران زیادی از اسلام در استان خوستان حضور داشتند.ابن سکیت دورقی از علما و دانشمندان شادگانی می باشد که افتخار خدمت به خاندان امیر المومنین (ع) را داشت.این همایش در حضور آیت الله حیدری، امام جمعه و فرماندار شادگان و شیوخ، سران عشایر و برخی مسوولان استانی برگزار شد
ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق الدورقی الکعبی الاهوازی 246- 186 هجری
یعقوب بن اسحاق دورقی ،معروف به ابن سکیت نحوی است.ابن اسحاق دورقی از بزرگان ادب و لغت عرب بود. سکیت لقب پدرش اسحاق بود که به سبب افراط در سکوت بدان ملقب گردید. ابن سکیت در دورق، از قریه های اهواز سال 186 هجری به دنیا آمد و سپس همراه خانواده‌اش راهى بغداد شد .پدر وی نیز خود مردی عالم در نحو و به ویژه در لغت و شعر بود و از اصحاب کسایى به شمار مى‌رفت. او علاقة وافری به تحصیل فرزند خود داشت و شاید انگیزة مهاجرت او به بغداد نیز همین بوده باشد. ابن سکیت از مجلس درس استادانى چون ابوعمرو شیبانى، فرّاء، ابن اعرابى ، اثرم و نصران خراسانى که همه از مشاهیر علم و ادب آن روز بودند، بهره برد و مدتى را نیز به منظور آشنایى بیشتر با زبان فصیح و اصیل عربى به رسم آن روز در صحرا نزد بدویان گذراند و چون به بغداد بازگشت، ضمن بهره گرفتن از محضر دانشمندان به تعلیم و تربیت کودکان پرداخت و از جمله چندی با پدر خود در محلة درب القنطرة بغداد به این کار مشغول شد. سپس آموزش فرزندان بزرگان از جمله فرزندان محمد بن عبدالله بن ابى طاهر و متوکل خلیفة عباسى را برعهده گرفت.
وی حتى آنگاه که به تدریس در رشته‌های گوناگون ادب مانند نحو، لغت، شعر، روایت و علوم قرآنى مى‌پرداخت، باز از دانش‌اندوزی باز نایستاد. و دیری نپایید که به جرگة دانشمندان عصر خود همچون ابن اعرابى و ابوالعباس ثعلب پیوست و به عنوان یکى از بزرگ‌ترین لغت‌شناسان و سخن‌سنجان شناخته شد. یاقوت او را پس از ابن اعرابى سرآمد همة لغویان خوانده و ابوطیب لغوی علم کوفیان را منتهى به او دانسته و در کار تألیف از ثعلب برترش شمرده است و ابن تغری بردی او را علامه خوانده است، اما با اینکه دانش وی در لغت این چنین مورد ستایش قرار گرفته، او خود را در علم نحو چیره‌دست‌تر مى‌دانسته است. ابن سکیت علاوه بر فعالیتهای چشمگیرش در نحو و لغت، در نهضت گردآوری و تدوین اشعار عرب که از نیمة دوم قرن دوم هجری با رغبتى فزاینده آغاز شده و تا اواخر قرن سوم با شور و شوق در شهرهای بصره و کوفه و بغداد ادامه یافته بود ، نقش بسیار مهمى برعهده داشت.
او که شاگرد اصمعى و ابوعبیدة معمر بن مثنى بود و از آن دو که از پیشگامان این نهضت بودند، روایت مى‌کرد ، در ادامة کار آنان، به گردآوری دیوانها و آثار پراکندة بسیاری از شعرای کهن از جمله امرؤالقیس، زهیر بن ابى سلمى، نابغة ذبیانى، اعشى، عنترة بن شداد، طرفة بن عبد، عمرو بن کلثوم و بسیاری دیگر از شعرای اسلامى و اموی، که ذخایر گرانبهایى برای ادبیات عرب محسوب مى‌شد و بیم فراموشى و نابودی آنها مى‌رفت، همت گماشت، ابن سکیت با کوشش بسیار افزون بر گردآوری این آثار، به شرح و تفسیر برخى از آنها نیز پرداخت . کمتر دیوانى است که او آن را روایت (شفاهى و یا کتبى) یا شرح و تفسیر نکرده باشد. او با حفظ این ذخایر گرانبها از خطر نابودی، خدمت ارزنده‌ای به ادبیات عرب کرد. و به جرأت مى‌توان گفت که در مقایسه با همگنانش بیشترین سهم را در این کار داراست. ابن سکیت که به سنت پیامبر و عقاید دینى خود بسیار پایبند بود، افزون برگردآوری و تدوین اشعار به جمع و نقل روایات دینى نیز پرداخت.
ذهبى او را بسیار دیندار و نیکوکار خوانده است . و برخى منابع دیگر اشاره کرده‌اند که وی حتى جان بر سر عشق به اهل بیت نهاد . نجاشى او را از نزدیکان و خاصان امام محمدتقى(ع) و امام على‌النقى(ع) به شمار مى‌آورد و به روایات او از امام محمدتقى(ع) اشاره مى‌کند. علاوه بر این در برخى روایات، از ملاقات وی با امام على بن موسى‌الرضا(ع) سخن رفته است. او در نقل روایت مورد وثوق و اعتماد علمای رجال است .شاگردان بسیاری از وی بهره برده‌اند که معروف‌ترینشان اینانند: ابوالبشر بندنیجى، حرانى که به گفتة خود او از 225 هجری تا هنگام مرگ ابن سکیت در محضر او بوده است. ابوسعید سکری، ابوعکرمة ضبى و ابوحنیفة دینوری و…. گروه بسیاری نیز از او روایت کرده‌اند از جمله: ابوالعباس ثعلب نحوی معروف، احمد بن فرج مقری، محمد بن عجلان اخباری و میمون بن هارون کاتب می توان نام برد. ابن سکیت شعر نیز مى‌سرود، ذهبى شعر او را ستوده است . حدود 20 بیت از اشعار وی در آثار ابوحیان توحیدی موجود است. هنگامى که ابن سکیت به سامرا رفته بود، در آنجا مورد توجه عبدالله بن یحیى بن خاقان قرار گرفت. چون عبدالله متوکل را از مقام علمى وی آگاه کرد، خلیفه او را به کار تعلیم و تربیت فرزندانش معتز و مؤید گماشت.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰