ناسیونالیسم بر علیه میهن دوستی!

حدود یک دهه است که موج ناسیونالیسم افراطی با گرایش نژادگرایی در جامعه ایران از عمق به سطح جامعه خود را نمایان نموده است . همچنین همزمان با رشد ناسیونالیسم نژادی در اروپا وآمریکا به دلیل موج مهاجرت، بیکاری و رکود اقتصادی، شتاب گسترش آن در سالهای اخیر در کشورمان توسط جریان های سیاسی مختلفی افزایش یافته است. امروزه در صحنه سیاسی ایران سه جریان به دلیل شکست ایدئولوژیک، کاهش مشروعیت، شکست در ساختن جامعه ای توسعه یافته و منحرف نمودن اذهان مردم از مشکلات اصلی جامعه و تخدیر توده ها در دامن زدن به ناسیونالیسم نژاد گرای پان فارسیسم درجامعه نقش دارند. البته این گفتمان های هویتی در بعضی از وجوه با یکدیگر دارای تفاوتهایی هستند، اما خصوصیت مشترک همه انها تقلیل جامعه چند قومی ایران به یک نژاد خالص به نام آریایی، گذشته گرایی وهم انگیز وخیالین از ایران باستان، ازلی بودن هویت ایرانی در تاریخ، اسلام ستیزی وعرب ستیزی بیمار گونه وهیستریک ونسبت دادن عقب ماندگی تاریخی ایران به اسلام و عرب ها می باشد.

۱- جریان سیاسی راست مدرن به نمایندگی کارگزاران سازندگی و حزب اعتدال وتوسعه از طریق نشر وتبلیغ اندیشه ایده ایرانشهری سید جواد طباطبایی ، این جریان با این تحلیل که گفتمان امت سازی انقلاب دیگر قادر به بسیج مردم جهت مشروعیت بخشینمی باشد، با عمده نمودن مفهوم ایرانیت در مقابل اسلامیت و اعتقاد به توسعه اقتدار گرایانه به ترویج اندیشه ناسیونالیستی ایرانشهری در جامعه می پردازد. فیلسوف این جریان ضمن تاثیر پذیری از ناسیونالیسم رومانتیک آلمانی که بیشتر مفهومی قومی است وغیر دمکراتیک ضمن مخالفت با ورود اسلام به جهان ایرانی، دیگری وغیریت ایرانیان را بر اساس عرب ستیزی وترک ستیزی تعریف می کند. رسانه مهر نامه، صدا ،سازندگی، سیاست نامه وخرد نامه با منابع مالی راست مدرن مروج افکار این نحله فکری – سیاسی میباشند.
افرادی مانند قوچانی، نقیب زاده، حامدزارع، آخوندی وزیر دولت امید، حمید احمدی و… از حواریون قلمی و رسانه ای این جریان هستند.

۲- جریان راست افراطی به نمایندگی احمدی نژاد و مشایی که از طریق ترویج گفتمان اسلام ایرانی ،تبلیغ استوانه به اصطلاح حقوق بشر کوروش و تحت تاثیر اندیشه های عرفانی و اشراق سهروردی به باز تولید نوعی ناسیونالیسم گذشته گرا در جامعه می پردازند. این جریان ضمن تاکید بر تمایز قرائت خود از اسلام که ان را اسلام ایرانی می نامد، خواستار تمایز ان با اسلام شریعت خواهانه هستند، همچنین این جریان با محوریت دادن به مفهوم ایرانیت ان را در مقابل اسلامیت قرار می دهد. تفکرات ابراهیمی دینانی نزدیک به این جریان سیاسی می باشد.
همچنین بخشی از روحانیت وروشنفکران سنتی تحت تاثیر تفکرات هانری کربن به باز تولید گفتمان ناسیونالیستی تحت عنوان تشیع ایرانی روی آورده اند. این جریان ضمن تاکید بر ایرانیت تشیع خواستار مرزبندی با جهان اسلام بخصوص جهان عرب می باشد. و در رویای ساختن تمدنی از نوع صفویه هستند.

۳- جریانات سیاسی سکولار که با حاکمیت اسلامی و اسلام مخالف میباشند، از طریق باز تولید گفتمان باستان گرایی نو هخامنشی وبا محمل عرب ستیزی به مخالفت با اسلام وحاکمیت می پردازند. در این طیف جریان سیاسی پان ایرانیست، بخشی از نیروهای ملی با تمایلات اقتدارگرایانه، سلطنت طلبان و نیروهای قومی متوهم به داشتن نژاد آریایی قرار دارند. در جریان حوداث روز کوروش در پاسارگاد و اعتراضات دی ماه ۹۶ این جریان با شعارهای نژاد گرایانه و ساختار شکن ضمن نشان دادن تمایلات فاشیستی خود ثابت نمودند که تهدیدی جدی جهت وحدت ملی و همبستگی جامعه ایرانی هستند.

بخشی از حاکمیت سیاسی که در سالهای اخیر سعی در تحریک ناسیونالیسم نژادگرای نوهخامنشی در جامعه دارد، غافل از این نکته می باشد که بیدار نمودن این اژدهای خفته می تواند، جامعه ایران را به ورطه درگیریهای قومی، مذهبی و نژادی گرفتار کند. فاشیسم در جامعه ایران در قالب گفتمان باستان گرای نژادی و ناسیونالیسم آلوده به تفکرات نازیستی در حال پیشروی خزنده است. عدم نقد این تفکر خشونت گرا،غیر دمکراتیک و غیر انسانی ومصیبت خیز توسط روشنفکران معتقد به گذار بدون خشونت جامعه ایران به سوی دمکراسی می تواند در اینده نزدیک جامعه ایران را با چالشهای امنیتی و سیاسی گرفتار کند.

عبدالرضا نواصری

بهمن ۹۶