مدیریت خواب‌ آلود بحران… در باب گرد و غبار امروز!

– میانگین غلظت گرد و غبار در مناطق درگیر: ۲۷٫۵ برابر حد مجاز معادل ۴۱۵۰ میکروگرم در متر مکعب،- حد مجاز آلودگی : ۱۵۰ میکروگرم در متر مکعب ،- مساحت قسمت درگیر: ۳۲ میلیارد متر مربع ،- حجم بخش درگیر(با احتساب ۱۰۰ متر ارتفاع غبار): ۳۲۰۰ میلیارد متر مکعب ،- حجم خاکِ در لحظه: ( حجم نصف استان [با احتساب ۱۰۰ متر ارتفاع] ضرب در ۴۱۵۰[میکروگرم] تقسیم بر ۱ میلیون تقسیم بر ۱ هزار): ۱۳ میلیون و ۲۸۰ هزار کیلوگرم معادل ۱۳ هزار و ۲۸۰ تن ،- سرانه هر نفر(با احتساب دو سوم جمعیت استان): ۴ کیلو و ۲۸۳ گرم خاک.

? امروز، افتتاحیه‌ی رسمی تعطیلات مدارس بر اثر گرد و غبار در سال تحصیلی جدید برگزار شد… و همزمان افتتاحیه‌ی پر شکوه واکنش خنده‌دار و دیرهنگام اداره‌ی کل معظم مدیریت بحران به گرد و غبار… بیایید ببینیم چقدر غبار وارد اقلیم ما شد؟

? متوسط غلظت گرد و غبار را که در چند شهر درگیر این پدیده بسنجیم به میانگین ۲۷٫۵ برابر حد مجاز خواهیم رسید… در بعضی شهرها غلظت کمتر بود و در برخی بیشتر… اما میانگین حسابی آن‌ها همین عدد ۲۷٫۵ برابر حد مجاز است… که به زبان دقیق‌تر می‌شود ۴۱۵۰ میکروگرم در متر مکعب. مساحت استان ما تقریبا ۶۴ هزار کیلومتر مربع است و از آن‌جا که گرد و غبار امروز، تقریبا نیمی از مساحت استان را در بر گرفت به این معناست که ۳۲ هزار کیلومتر مربع درگیر این پدیده بودند… یعنی ۳۲ میلیارد متر مربع. حالا اگر ارتفاع گرد و خاک را صد متر در نظر بگیریم(باید بیشتر از این‌ها باشد چون که در برخی شهرها منجر به توقف پروازها شد و این بدان معنا بود که دست‌کم ۲۰۰ متر ارتفاع داشته اما ما بنا را بر حدِاقل می‌گیریم)… آن وقت حجم این پدیده ۳۲۰۰ میلیارد متر مکعب خواهد بود…

? در یک حساب سرانگشتی ما امروز با ۱۳ هزار و ۲۸۰ تن یا به عبارت واضح‌تر با ۱۳ میلیون و ۲۸۰ هزار کیلوگرم خاک روبه‌رو بودیم… اگر جمعیت ساکن در این نیمه را دو سوم جمعیت استان در نظر بگیریم سرانه‌ی هر فرد می‌شود ۴۲۸۳ گرم خاک… (مقایسه‌اش کنید با حجم سنگی که در منبع آب سقوط کرد… و شورای تامین استان برای آن تشکیل شد… حجم آن سنگ حدودا ۱۶ تن بود…)

? تازه این سرانه را می‌شود «سرانه‌ی در لحظه» وصف کرد… اگر سرعت باد را هم اضافه کنیم که بنا بر داده‌های هواشناسی ۲ متر بر ثانیه بود می‌توانیم نتیجه بگیریم که در هر ساعت ۷۲۰۰ برابر این حجم وارد شهر می‌شد… و اگر طول مدت این پدیده را صرفا شش ساعت در نظر بگیریم می‌شود ۴۳ هزار و ۵۰۰ برابر این حجم… اما ما بنا را بر وضعیتِ در لحظه‌ می‌گذاریم…

? سرعت باد اما یک چیز دیگر را به ما می‌فهماند… عمق فاجعه‌ی مدیریتی را… اگر فاصله‌ی بصره تا اهواز را ۱۶۰ کیلومتر بشماریم، گرد و غباری با سرعت ۷ کیلومتر بر ساعت ۲۳ ساعت طول می‌کشد تا از بصره به اهواز برسد… این بدان معناست که اگر گرد و غبار دیروز ساعت شش صبح در بصره می‌بود با احتساب سرعت باد و پایش جهت وزش آن به راحتی می‌شد فهمید که ۲۴ ساعت بعد به کجا خواهد رسید… به هیچ ماشین حسابی هم نیاز ندارد… یک قلم و کاغذ می‌خواهد و کسی با آی کیو در حد ۸۰ و تحصیلات در حد چهارم ابتدایی… مدیر کل بحران ما کدام یک از این‌ها را ندارد؟ احتمالا قلم و کاغذ را…

? دقیقا برای همین‌هاست که مدیریت بحران استان ساعت ۱۰ صبح امروز به این مسئله واکنش نشان داد… که البته برای کسی که تا ساعت چهار شب درگیر شب‌نشینی‌های دوستانه‌ و محفلی است کله‌ی سحر به شمار می‌رود… می‌خواهید حجم مرگ و بیماری ناشی از این گرد و غبار را در یک سال حساب کنیم؟

عبدالقادر سواری