افسون قومیت و انگاره های پیشامدرن در جدال با جامعه باز!

پریکلس آتنی باور داشت: گرچه عده ای اندک ممکن است مبدع سیاستی باشند، اما همه می توانند درباره آن داوری کنند!میان ابداع و داوری فرسنگ ها راه ناپیموده وجود دارد. اما در دوران پیشامدرن، راه پیموده همان انگاره های سنتی همچو قومیت، استحالگی در کلان روایت و جمع محوری است.که سر بزنگاه در حد فاصلِ میان سنت و مدرنیته و یا دوره گذار دوباره سر باز گشوده اند، و افسون زدگی را نصیب مردم ساخته، که بنیاد وعده گذار از گذرگاه باریک و پرمخاطره وحشی نجیب (به تعبیر روسو) را به غول زیبا (به تعبیر شاملو)، و پذیرش جامعه باز و دموکراتیک را به جدال فرا می خواند!

چنان که امروزه شاهد شیوع آفت قومیت، و دیگر مقومات سنت همگام با الیگارش های سنتی سیاست، از روزن ابزاری دموکراتیک همچو انتخابات هستیم. که اگر از عطف به ابزار، به ماهیت و محوریت منش دموکراتیک در افعال و اعمال کنشگران رهنمون می شدیم، می توانستیم بارقهِ امیدی در دل جوانان، زنان و دیگر اقشار فرودست جامعه را شاهد باشیم!حال طبل قومیت و انگاره های سنتی همچنان پر طمطراق و هیاهوست، و بسان افیون جمعی، خاطرِ فردی و باز انسان -که وانهاده ترین موجود است- را به دوئلی ناهمسان دعوت می کند!

بدین سان چندان بیراه نخواهد بود که از همین منظر به این استنتاج منطقی و عقلانی راه ببریم، که در شرایط کنونی جهان و ظهور پدیده شوم راستگرایی در جهان، و در این گوشه از ایران و خوزستان ما، نواختن بر تک تار پیشامدرن قومیت باعث، شیوع این آفت بنیان برافکن و ستیزه جو با جامعهِ آزاد و دموکراتیک حداقل خارج از نهاد قدرت و در متن جامعه نباشیم.و آنانی که دست بر آتش امور دارند، با بستن لیستهای من درآوردی و خارج از منطق آزاد و مشارکتی، عامل شعله ور شدن و سر باز گشودن این انگاره دیگرستیز نباشند!، و شاهد لیست های تک محور قومی، لری- عربی و شاید فردا روزی افغانی و عراقیِ مقیم در اهواز نباشیم!چرا که انسان عصر مدرن، باید قرن خویش را به دوش بکشد، نه بارکش خورجین نیمهِ جان گذشتگان!و در آخر، کانت می گفت: انسان غایت همه امور است!(نه آلت و بازیچه الههِ گان پیشامدرن!)

هادی حزباوی