دیالکتیک دردمندان! / محمد دورقی

سخنرانی آقای مقتدایی استاندار محترم خوزستان در مراسم افتتاح پروژه اسکله گردشگری روستای صراخیه شادگان در اولین روز سال ۱۳۹۵ در یک فعل و انفعال ناگهانی به مراسم رونمایی ناخودآگاهانه از دیدگاه های نامطلوب و غیر حسنه مدیران ارشد اجرایی استان نسبت به شهر محروم شادگان و مردم شریف و شکیبای آن تبدیل شد۰

معروف است که تراوایی و جوشش ضمیر ناخودآگاه انسان در برخی بزنگاه های رفتاری باعث می شود انسان خالص ترین و حقیقی ترین افکارش را ناخواسته به معرض نمایش بگذارد۰ درست چند ساعت پس از پایان سال همدلی و همزبانی , جناب آقای مقتدایی در مقابل مطالبه ساده و بدیهی و به حق منتخب مردم شادگان در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی که خواستار شفاف سازی پیرامون کم و کیف تخصیص و هزینه کرد منابع مالی پروژه مذکور بود, برآشفت و بیان بزک کرده و روتوش شده مدیریتی را کنار گذاشت و رنگ عدم به چهره همدلی و همزبانی پاشید و به جای پاسخ به سوال موجه منتخب مردم شهر که یقینا سوال خیلی از مستمعین آن مراسم بود تضاد شخصی و چالش جزیی نگرانه و بدون مصداق را در دستور کار قرار داد و درنهایت مردم در عصرگاه اولین روز بهار و در میان نسیم روحنواز تالاب شاهد افتتاح ناهمدلی و تنازع و تضاد میان مسئولین محلی و استانی شدند ۰

این حرکت صرفنظر از مسبب یا مسبینش , حرکت نامولد و بی ثمری بود که به مذاق مردم خوش نیامد۰ ابهام آقای ناصری نژاد و مردم در ارتباط با آن پروژه این بود که خیلی از اجزا و قسمت های پروژه گردشکری که جناب استاندار در آن روز قصد افتتاح آن را داشتند قبلا توسط اداره کل میراث فرهنگی استان و اداره محیط زیست ساخته و افتتاح و بهره برداری شده بود۰

سوال آقای ناصری نژاد و خیلی از مردم حاضر در محل این بود که شما می خواهید چه چیزی را افتتاح کنید؟ آیا این بیست میلیارد ریالی که ادعا می کنید صرف پروژه شده است فقط برای احداث آن فضای سبز کم وسعت و آن دیوارهای واقع در حریم جاده هزینه شده است؟ آقای ناصری نژاد می خواست کسی از مسئولین محلی در این ارتباط به مردم توضیح دهد اما متاسفانه به جای توضیح شاهد پرخاشگری و تهمت بود و مردمی که در شعار مسئولان, دانستن حق آنهاست پر از ابهام و ندانستگی راهی منازلشان شدند و سوال موجه مردم و منتخبشان بی جواب ماند۰

استاندار از دادن پاسخ صریح و شفاف به سوال مردم و منتخبشان استنکاف کرد و با طرح مسایل جانبی سعی کرد از قید استیضاح و استفهام خلاص شود ۰ کسی در اقتدار آقای مقتدایی و جهد و تلاش فراوانش برای توسعه و ترقی استان و ارتقا شاخص های آن در همه زمینه ها شکی ندارد۰ وضعیت شبکه راههای استان از لحاظ کمیت و کیفیت تغییرات مثبت محسوسی پیدا کرده است و در باقی زمینه ها هم علیرغم تحریم ها شاهد تحولات خوبی بوده ایم۰ مردم استان هیچوقت تصمیم مردمدارانه و شجاعانه ایشان را در زمینه خودروهای اروندی فراموش نمی کنند اما وقتی صحبت از شادگان و دردهای هزار رنگ و متنوعش به میان می آید محرومیت و ناکامی به شکل بارز و برجسته ای عیان می شود۰ شادگان از لحاظ کمبود و حرمان، شهری خاص است و عقب ماندگی وعدم توسعه ، مردمش را حساس و پرخاشگر کرده است۰ در چنین اوضاع و احوالی شنیدن یک سوال که ممکن است قدری از سیاق طبیعی لحن و محتوا خارج شده باشد نباید برای استاندار محترم آنقدر غیرقابل تحمل باشد که باعث عدول از متانت مدیریتی و عدم تقید به پاسخگویی شود ۰

طبیعی است که حرف انسان آزرده و ناکام از حرف یک انسان متنعم و برخوردار و بی دغدغه درشت تر و گزنده تر است۰ استاندار محترم خوزستان می توانست با سعه صدری متناسب با محرومیت و نابرخورداری و فقر و فلاکت مردم با آنها برخورد کند و همذات پندارانه با مشکلات و معضلاتشان سمپاتی و همنوایی نماید چرا که دیالکتیک و جدل کلامی دردمندان و آزردگان از نظر شکل و ماهیت با احتجاج و جدل گرم نفسان و شکم سیرانی که از سر هزل و مطایبه یا تفنن و تنوع جدل می کنند قطعا متفاوت است. برخورد آلرژیک با لحن و لفظ سوال و نادیده انگاری اصل و محتوای آن زیبنده مدیری کارکشته و با تجربه ای مانند آقای مقتدایی نبود ۰

اینجانب اعتقاد دارم خطاهای صورت گرفته در این قضیه در دو بعد قابل تحلیل و بررسی است۰ یک بعد تاریخی و یک بعد اجتماعی۰ در بعد تاریخی آقای استاندار ادعا کردند که زمانی در این تالاب گروگانگیری می شده است و الان به برکت این پروژه ها اینجا مرفه و ایمن شده است۰ اینجانب این خطا را پدیدارانه( فنومنولوژیک) و غیر ارادی می دانم و دخالت عناصر آگاهانه و اختیاری را در آن کم می بینم۰ ایشان در یک بزنگاه رفتاری و تحت تاثیر جو موجود ادعایی مطرح کردند که خودشان هم می دانستند ما به ازا خارجی و عینیت و مصداق ندارد و مستند نیست اما شان و جایگاه ریاستی شان مانع از آن شد که این اشتباه را بپذیرند و فی المجلس آن را تصحیح کنند۰ این خطا از نوع خطاهای هاله ای است و با اینکه خراش های خون آلودی بر خاطر و خاطره های میزبانان ساده و صبور صراخیه و همه مردم شادگان به جا گذاشت اما چون بی تامل و تعمد و بخاطر تنازع شخصی با فرد سوال کننده بر زبان ایشان جاری گشت نمی تواند زیاد موضع اهتمام و حساسیت باشد ۰

برعکس خطای تاریخی , خطای اجتماعی و مدنی صورت گرفته در این تقابل کلامی گزندگی و تلخنایی بیشتری داشت ۰ در بعد اجتماعی به خوبی مشاهده شد که مدیر ارشد دولت اعتدال تاب و تحمل کوچکترین نقد را هم ندارد و در مقابل یک نقد عملکردی و در مواجهه با طلب توضیح مردم و منتخبشان دیدگاه ضیق و تنگ نظرانه ای اتخاذ می کند و به منتخب مردم شادگان می گوید : ” شما اول نماینده بشو بعد بیا اعتراض کن ” ایشان فراموش می کند که یک شهروند در هر جایگاه و مرتبه ای که باشد می تواند عملکرد مسئولین را نقد کند و و از آنها طلب توضیح بخواهد و لازم نیست برای این منظور حتما نماینده باشد و یا جایگاه حقوقی ویژه ای داشته باشد۰

جای تاسف است که این مدیر ارشد دولت اعتدال به جای شفاف سازی ساده پیرامون کم و کیف پروژه که در عرف و مراسم افتتاحیه ها رایج و مرسوم است با لحنی آکنده از استهزا هماورد بطلبد و به جای تعامل پیش برنده و کارساز با منتخبین مردم در مجلس , وعده زمینگیری آنها در آینده نه چندان دور می دهد۰ اما فارغ از همه اینها توهین حقیقی آن جایی ست که ایشان منتخب مردم شادگان را که چیزی جز توضیح بیشتر درباره مداخل و مخارج پروژه نخواسته بود به کم تجربگی و تلویحا خامی متصف می کند و با غروری زاید الوصف و آشکار تجربه مدیریتی اش را به رخ می کشد۰ همه این کنش های تلخ و نامقبول در حالی اتفاق افتاد که درست ساعاتی پیش از این جریان , رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام نوروزی شان مسئولین دولتی را به مدارا با منتقدین و تعامل حسنه با آنها فراخوانده بود۰

در باب چرایی برآشفتگی غیرطبیعی استاندار از آن سوال ساده و توهین به مردم و منتخبشان در آن مراسم دلایل زیادی ذکر می شود اما اینجانب می خواهم با خوشبینی و تساهل , همه آنها را به سهو معمول انسانی و لغزش و کژتابی مرسوم ذهن و زبان ارتباط دهم و مرور کرام از همه آنها عبور کنم و تنها روی یک موضوع تکیه می کنم و آن را برجسته می نمایم۰ مساله شهرهای کوچک و اقوام با پیشداوری ها و تفکرات قالبی و و کهن الگوهای ذهنی و جزمیت های غیرقابل نقد حل و فصل نمی شود۰ آنچه باعث شده است مطالبات اقوام و به خصوص اعراب در خوزستان به سرانجام مطلوبی منتهی نشود همین نگاه قالبی و الگوهای صلب ذهنی مسئولان است ۰ پنجه ای که در اولین روز سال جدید بر چهره صراخیه خنج کشید و آن را خون آلود کرد بیشتر به این علت است که برخی از مسئولین محلی نسبت به اقوام نگاه پیش ساخته و قالبی دارند و فرهنگها را به تفکیک قوم و اقلیم نمی شناسند و برنامه های اختصاصی و نگاه ویژه متناسب با هر کدام از حوزه های زبانی و فرهنگی ندارند.

فروردین ۹۵ – محمد دورقی