نامه جمعی از متخصصان و کارشناسان خوزستان پیرامون راهکارها و راهبردهای کنترل ” پدیده گرد و غبار” به رییس جمهور

اکنون که شرایط به مراتب بحرانی تر از دهه پیشین شده است؛ اگر این بی توجهی ادامه یابد شاید در کمتر از 50 سال آینده، ایران 7 هزار ساله به کویری لم یزرع تبدیل شود. لذا خواهشمندیم پیشنهادات زیر که اجماع نظرات کارشناسی گروهی از متخصصان این حوزه می باشد در جلسه هیات دولت به صورت ویژه مورد بررسی قرار گیرد. ضمنا به استحضار حضرتعالی می رسانیم که اینجانبان امضاء کنندگان نامه ذیل آمادگی خود را برای همه گونه همکاری با دولت محترم برای حل این بحران بزرگ اعلام می داریم.این فراز بخشی از نامه اساتید دانشگاه و کارشناسان خوزستانی خطاب به رییس جمهور است که در ذیل متن کامل آنرا می خوانید:

حجه الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

همانگونه که استحضار دارید فراگير شدن پديده گرد و غبار در استان خوزستان و گسترش اين پديده به ساير استان‌هاي غربي، جنوبي و حتي مركزي، با افزایش نگرانی های موجود و بی پاسخ ماندن مطاللبات به حق مردم در سالهای گذشته، زمینه ساز شروع و گسترش اعتراضات مدنی مردم در خوزستان شده است. این بحران که منشا داخلی و خارجی دارد یقینا نتیجه سالها بی توجهی به توسعه پایدار در ایران و کشورهای همسایه است و در دراز مدت با گسترش بیشتر به قسمتهای غربی، جنوبی و مرکزی کشور، ایران را به بیابان تبدیل خواهد نمود و در کنار آن با سونامی بیماری های تنفسی و انواع سرطات روبرو خواهیم شد. اگر به هشدارهای ده سال پیش متخصصان توجه می کردیم شاید امروز نوشتن این نامه ضرورتی نداشت اما اکنون که شرایط به مراتب بحرانی تر از دهه پیشین شده است؛ اگر این بی توجهی ادامه یابد شاید در کمتر از 50 سال آینده، ایران 7 هزار ساله به کویری لم یزرع تبدیل شود. لذا خواهشمندیم پیشنهادات زیر که اجماع نظرات کارشناسی گروهی از متخصصان این حوزه می باشد در جلسه هیات دولت به صورت ویژه مورد بررسی قرار گیرد. ضمنا به استحضار حضرتعالی می رسانیم که اینجانبان امضاء کنندگان نامه ذیل آمادگی خود را برای همه گونه همکاری با دولت محترم برای حل این بحران بزرگ اعلام می داریم.

ب: اقدامات آنی

1. تشکیل ستاد ویژه و دائمی در استان های درگیر به ریاست استاندار و دبیری یکی از متخصصان و اعطای اختیارات شورای تامین استان در حوزه مسایل مرتبط با این بحران به این ستاد

2. دادن اختیار تام به استانداران مناطق درگیر بحران برای تصمیم گیری در شرایط اضطراری

3. تقویت مرکز منطقه ای پژوهشی ریزگردها در دانشگاه شهید چمران اهواز به عنوان اصلی ترین بازوی کارشناسی و علمی حوزه اجرایی

4. اطلاع رسانی علمی، دقیق و شفاف در مورد آثار و عواقب این بحران برای ساکنان مناطق درگیر بحران

5. تثبیت کانون های داخلی با رهاسازی آب سدها و استفاده از سایر روش های تثبیت از جمله تثبیت بیولوژیک، شیمیایی و مالچ پاشی

6. تامین بودجه لازم برای ایجاد کمربند سبز حاشیه شهرهای درگیر بحران

7. تجهیز هلال احمر استان های درگیر بحران ریزگرد با اقلام بهداشتی مرتبط و توزیع ماسک های استاندارد و شیر رایگان در ایام بحرانی

8. فراهم آوردن زیرساخت های قوی دولت و شهر الکترونیک و افزایش پهنای باند اینترنت برای کاهش حضور مردم در مکان های عمومی و اداری

9. کمک ویژه به دانشگاهها و مراکز آموزشی برای تقویت زیرساخت های آموزش الکترونیک در راستای جلوگیری از افت تحصیلی دانشجویان و دانش آموزان استان های درگیر به واسطه تعطیلی های متعدد

10. تقویت ايستگاههاي پايش وضعيت جوي و نيز سيستمهاي پيش آگاهي هشدار دهنده مناطق درگیر بحران

11. تقویت سیستم های ناوبری فرودگاههای مناطق درگیر بحران

12. ترمیم حقوق ساکنین مناطق درگیر بحران با توجه به افزایش شدید هزینه های مرتبط با این بحران

13. پرداخت خسارات ناشی از این پدیده به کشاورزان، صنعتگران و سایر اقشار به ویژه مشاغل آزاد

14. کاهش تعرفه آب و برق مناطق درگیر بحران

15. تقویت زیرساخت های بیمارستانی ویژه برای بیماران تنفسی و سرطانی

16. فراهم آوردن شرایط بهداشتی-درمانی رایگان یا با حداقل تعرفه برای بیماران مبتلا به بیماری های با منشا آلودگی هوا

17. کنترل کانونها ی بحران و مراکز انتشار ریزگرد ها با استفاده از کاشت سریع گونه های گیاهی مقاوم به کم آبی و سریع الرشد

18. استفاده از تکنیکهای استحصال آب و ایجاد ریز حوضه های جمع آوری آب و نگهداری آب و خاک در ارتفاعات

19. مهار سیلابهای فصلی و استفاده از روش نفوذ عمقی و پخش سیلاب و کاشت گیاهان همیشه سبز مقاوم به خشکی و گیاهان مرتعی در کانون های شروع ریزگرد

20. شناسایی سریع کانونها ی بالفعل و بالقوه شروع ریزگرد و مهار فوری حاشيه های آن از طریق مالچ پاشی و جنگل کاری مصنوعی توسط نیروی مقاومت بسیج و سپاه و ارتش بصورت ضربتی

ب: اقدامات راهبردی

1. ایجاد پست معاونت ریاست جمهوری در امور بیابان زدایی برای نجات تمدن 7 هزار ساله ایران یا ایجاد پست قائم مقام معاون سازمان حفاظت محیط زیست در امور ریزگردها و بیابان زدایی و اعطای اختیارات کامل ریاست جهموری یا معاون رییس جمهور در این حوزه به این پست

2. استقرار این معاونت یا قائم مقام در بحرانی ترین کانون بیابان زایی کشور

3. تجدید نظر اساسی در همه پروژه های سدسازی و مدیریت منابع آب

4. جلوگیری از اجرای پروژه های انتقال آب بین حوزه ای

5. تجدید نظر اساسی در راهبرهای های توسعه بخش کشاورزی و تغییر الگوی کشت

6. افزایش حقابه تالاب ها و در اولویت قرار گرفتن این مساله نسبت به حقابه صنعتی

7. بازنگری مطالعات زیست محیطی همه پروژه های کلان در حال اجرای کشور توسط گروههای پژوهشی دانشگاهی و سازمان های مردم نهاد پژوهشی زیست محیطی و همچنین واگذاری مطالعات زیست محیطی طرح های جدید به این گروهها

8. تشکیل کمیته بحران بیابان زایی و خشکسالی در شورای امنیت ملی

9. تعیین ردیف بودجه سنواتی برای مهار ریزگردها و بیابان زدایی و توجه ویژه به این مساله در تدوین برنامه ششم توسعه

10. رایزنی فعالانه با کشورهای عراق، عربستان سعودی و سوریه برای تثبیت کانون ها فعال در این کشورها

در پایان دوام توفیقات حضرتعالی را در خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی و مردم شریف ایران از خداوند متعال خواستاریم.

برات قبادیان

استاد دانشکاه تربیت مدرس و مشاور معاون پژوهش و فناوری وزرات علوم تحقیقات و فناوری

بابک مختاری

دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز و رییس پارک علم و فناوری خوزستان

علیرضا زراسوندی

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز و رییس بنیاد ملی نخبگان استان خوزستان