استقبال گرم اهوازی‌ها از جشنواره شعر عربی شب‌های رمضان

شعر عربی از حیث قدمت، سابقه دیرینه‌ای در خوزستان دارد و در گذر زمان شخصیت های بزرگ ادبی به دنیای شعر معرفی کرده است؛ شاعرانی مانند «هاشم کعبی دورقی»، «شیخ ابراهیم دیراوی»، «ملا فاضل سکرانی» و بسیاری از شعرا که آثار خطی و منتشرشده آنها در کتابخانه‌های اسلامی نگهداری می‌شود.همچنین از شخصیت های ادبی این […]

شعر عربی از حیث قدمت، سابقه دیرینه‌ای در خوزستان دارد و در گذر زمان شخصیت های بزرگ ادبی به دنیای شعر معرفی کرده است؛ شاعرانی مانند «هاشم کعبی دورقی»، «شیخ ابراهیم دیراوی»، «ملا فاضل سکرانی» و بسیاری از شعرا که آثار خطی و منتشرشده آنها در کتابخانه‌های اسلامی نگهداری می‌شود.همچنین از شخصیت های ادبی این خطه نوآوری و فنونی در معرفی اوزان و مکتب‌های ادبی خلق شده که حائز اهمیت است و مهم ترین آنها شعر «بند» است که بعدها شعر آزاد با بهره گیری از این فن به کشورهای عربی معرفی شد.جشنواره شعر عربی لیالی رمضان (شب‌های رمضان) پس از برگزاری سه دوره امسال باز هم شاهد استقبال خوب مردم بود. این جشنواره امسال در ماه مبارک رمضان هفته ای دو بار برگزار شد و دو شب آن باقی مانده است. البته دکور خوب، مدیریت آرام درون سالن، حضور شاعرانی از عراق و هیأت داوران متخصص باعث شده تا انتظارات برای همایش سال‌های آینده بیشتر شود.

پرکننده خلأ نشست‌های ادبی

«عادل صخراوی» شاعر و معلم ۳۹ ساله است که برای سه سال متوالی، مدیر اجرایی این جشنواره است. او در گفت‌وگو با همشهری، ویژگی‌هایی که این جشنواره سالانه را از بقیه جشنواره‌ها متمایز ساخته، خودجوش بودن این حرکت ادبی و فرهنگی، آزادی شاعران خوزستانی در انتخاب و ارسال قصاید بر حسب موضوع انتخابی توسط شاعر، اعمال نکردن محدودیت در مشارکت، تأمین نیازها و امکانات لازم بدون جلب مساعدت ارگان های دولتی مربوطه، مقبولیت جشنواره نزد طیف های مختلف، استقبال قشرهای مختلف، همزمان بودن جشنواره با شب‌های مبارک ماه رمضان و بازه زمانی جشنواره و امتداد آن به مدت یک ماه می‌داند.

او درباره ایده برگزاری این جشنواره می‌گوید: به عنوان یک شاعر خلأ نشست های ادبی و شب‌های شعر را در فضای روحانی ماه مبارک رمضان احساس کرده و ایده برگزاری این مسابقه بر اثر این احساس و با همفکری دیگر دوستان متبلور شد که با یاری خداوند و کمک بعضی دوستان محقق شد. البته تصور نمی‌کردیم که از این ایده تا این حد استقبال و در بعد کیفی و کمی پیشرفت کند و به فضل خداوند سال به سال شکوه بیشتری را تجربه می‌کند. ناگفته نماند برگزاری چنین کنش ادبی در اهواز سابقه نداشته و اندیشه ای نو در برداشته و همت والایی می‌طلبید که این فرهنگ را در بین شاعران و اهالی ادب پیاده کرده ایم.او درباره دلایل استقبال مردم از این جشنواره معتقد است: مشارکت همه جانبه و بی طرفی برگزارکنندگان و تأیید عمومی عواملی هستند که باعث ایجاد اعتماد دوطرفه بین برگزارکنندگان و داوران جشنواره با اهالی ادب، تماشاگران و مخاطبان شده و از سوی دیگر باعث تایید و معرفی شاعران جوان شده است.

کمبود جا برای تماشاگران

صخراوی که مجری این جشنواره نیز بوده، در ادامه می‌گوید: میانگین افرادی که هر شب از این جشنواره استقبال می‌کنند بیش از ۷۰۰ نفر بوده که به علت کمبود جا امکان افزایش این تعداد میسر نیست و به این دلیل برخی ترجیح می‌دهند از طریق رسانه‌ها اخبار این جشنواره را دنبال کنند. تعداد این دنبال‌کنندگان را بیش از بیست هزار نفر در استان و کشور و خارج از کشور تخمین زده ایم.وی درباره نهادهایی که در برگزاری این جشنواره کمک رسان آنها بوده‌اند می‌گوید: این جشنواره برای برگزاری، هیچ گونه امکانات مالی از هیچ دستگاهی دریافت نمی‌کند و صرفا اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان مجوز قانونی لازم را برای فعالیت صادر می‌کند که جا دارد از آن اداره کل به خاطر این همکاری و اعتماد سپاسگزاری کنم.مدیر اجرایی جشنواره لیالی رمضان درباره برنامه‌های آنها برای آینده اظهار می‌کند: امید داریم سطح اجرایی جشنواره را از نظر کیفی آن قدر بالا ببریم که در خور شأن اهالی ادب و دوستداران این جنبش‌های ادبی باشد.

پیشرفت شعر عربی در ایران اسلامی

«علی عفراوی طرفی» دبیر جشنواره و ناظر بر هیأت داوران، فارغ التحصیل حوزه و دانشگاه است. او دکترای خود را از دانشگاه اسلامی لبنان کسب کرده و پایگاه الکترونیکی «ادبنا» را مدیریت می‌کند. او تاکنون چند کتاب شعر را تحقیق، کتاب «نیل مطالب فی مظلومیه أبی طالب» را منتشر کرده و عضو هیأت داوران جشنواره بین المللی شعر رضوی است. او به همشهری می‌گوید: شعر عربی در استان مانند دیگر زبان‌ها مراحل هبوط و صعود داشته که در حال حاضر و در نظام جمهوری اسلامی پیشرفت زیادی را شاهد هستیم، بنابراین ویژگی‌های این جشنواره، اول بهره گیری از برکت پر فیض ماه رمضان و آمیختن روح آسمانی آن با شعر، مردمی‌بودن با هدف خدمت به شعر و ادب و دیگری معرفی جوانان بااستعداد به جامعه ادبی کشور است که در این سه سال بیش از صدها شاعر توانا و جوان را کشف و به عالم شعر و ادب این خطه معرفی کرده ایم.

شیوه گزینش و رقابت شاعران

دبیر این جشنواره درباره شیوه گزینش و رقابت شاعران می‌گوید: ابتدا یک ماه قبل از جشنواره فراخوانی منتشر می‌شود و پس از پایان مهلت تعیین‌شده هیأت داوران از میان آثار رسیده ۳۰ اثر را انتخاب می‌کنند. سپس این ۳۰ شاعر را به شش گروه پنج نفره تقسیم و از هر گروه بعد از رقابت حضوری و نقد مستقیم هیأت داوری یک نفر به مرحله بعد صعود می‌کند و بعد از رقابت شش گروه، شش نفر به مرحله بعد راه می‌یابند. شاعران راه یافته به مرحله بعد باید یک اثر به انتخاب خود و یک اثر با موضوعی که هیأت داوران تعیین می‌کنند، ارسال کند و در مرحله نهایی سه نفر به عنوان اول تا سوم مشخص و جوایزی اهدا می‌شود.عفراوی طرفی درباره عناصری که در داوری تاثیرگذار هستند توضیح می‌دهد: این عناصر اول موسیقی خارجی، وزن و قافیه، دوم تخیل شعری، سوم محسنات و صنایع بدیعی و زیبایی بلاغی و چهارم انسجام موضوعی شعر و پایبندی شاعر در رعایت موضوع شعر هستند.

کارگاه آموزشی شعر راه می‌افتد

دبیر جشنواره شب‌های رمضان، یکی از اهداف مهم این جشنواره را آموزش و راه اندازی کارگاه آموزشی می‌داند اما می‌گوید: به دلیل بعضی از مشکلات مانند مشکلات مالی و نبود فضای مناسب به این مهم نپرداخته‌ایم. البته نکات آموزشی طی جلسات از طریق اساتید به شاعران منتقل می‌شود. البته در آینده برای این مهم برنامه ریزی و امیدواریم در برنامه سال آینده قرار داده می‌شود.دبیر جشنواره در پایان اظهار می‌کند: داوری جشنواره براساس عناصر بین المللی شعر عربی پی ریزی شده است و داوران بر همان اساس اشعار را نقد می‌کنند.عفراوی طرفی می‌گوید: طبیعتا در حال حاضر به شعر عربی در سه قالب عمودی (کلاسیک)، تفعلیه (نیمایی) و قصیده نثر (سپید) پرداخته می‌شود، اما جشنواره به دو قالب اول می‌پردازد.

امسال ۱۴۰ اثر به دبیرخانه جشنواره شب‌های رمضان رسیده و ۳۰ اثر به فراخور موضوع انتخابی دوره سوم هیأت داوران یعنی مسئله «قدس» انتخاب و به بخش مسابقه راه یافته اند.هیأت داوران جشنواره سوم از «عدنان غزی» منتقد و مدرس اوزان و مولف در زمینه ادبیات، «سید شبر حسینی» از شاعران صاحب نام استان، «عبدالعزیز حمادی» شاعر، استاد دانشگاه و از برگزیدگان جشنواره بین المللی امیر الشعرای در کشور امارات و «رسول بلاوی» دکترای ادبیات عرب، نویسنده و عضو هیأت علمی دانشگاه بوشهر تشکیل شده است.از سوی دیگر، اشعار راه یافتگان به بخش مسابقه امسال با همت رسول بلاوی (به عنوان منتقد) و عبدالعزیز حمادی (به عنوان ناشر) در کتابی براساس روش های نوین نقد و بررسی شده و به بازار آمده است.

رسول عوده زاده