درسنامه ای ازامام زمان(عج)

سید محمدرضا موالی زاده : یکی از توقیعات (منشورات ومکتوبات ) گرانسنگ امام زمان (عج) خطاب به آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی است که درعصر خویش مرجعیت عامه شیعه را بر عهده داشت و به دلیل برخورداری ازترازبالای علمی وفضائل اخلاقی و گستره وسیع طیف مقلدین ، به زعیم الطائفه ملقب گردیده بود این پیام که توسط […]

سید محمدرضا موالی زاده : یکی از توقیعات (منشورات ومکتوبات ) گرانسنگ امام زمان (عج) خطاب به آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی است که درعصر خویش مرجعیت عامه شیعه را بر عهده داشت و به دلیل برخورداری ازترازبالای علمی وفضائل اخلاقی و گستره وسیع طیف مقلدین ، به زعیم الطائفه ملقب گردیده بود این پیام که توسط شیخ محمد کوفی شوشتری (که به دیدار امام در نجف تشرف یافته بود) به آیت الله اصفهانی ابلاغ شده و به شرح زیرمی باشد:قل له: ارخص نفسک و اجعل مجلسک فی الدهلیز واقض حوائج الناس نحن ننصرک .حال در حد بضاعت مزجاه خویش ، در اطراف این جملات فرازمند حضرت ، نکاتی عرضه می دارم :

١-ارخص نفسک : در محاورات عربی هر گاه کسی از جایی بخواهد خارج شودخطاب به شخص یا اشخاصی که در آن محل حضور دارندمعمولا واژه هایی ازجمله «اَتَرَخَص» رابه کارمی بردو اجازه خارج شدن می خواهد ،دراینجانکته جالب توجه ، پاسخی است که معمولا ازسوی کسانی که در آن محل هستندبه او داده می شود : «انت غالی وما انت برخیص» شما گران هستید شما ارزان نیستید ،حال اگر شخصی با ظرائف زبان عربی آشنا نباشد و این محاوره را بشنود شاید تعجب کند که آن شخص سخنی در مورد قدر و بهای خویش بر زبان جاری نکرده بود او صرفاً می خواست به رسم ادب اجازه مرخص شدن بگیرد چرا چنین پاسخی به او داده می شود ؟ از این گفت وگوی تمثیلی به این نتیجه می رسیم که گویا ابتدابایستی چیزی ارزان شود سپس خارج شود ودورگردد ، درواقع امام زمان (عج) دو معنا را به زیبایی هر چه تمام تر در قالب یک واژه ریخته است یکی این که نفس خود را ارزان کن و دیگر آنکه نفس خود را مرخص کن در واقع تا چیزی ارزان نشود انسان آن را از دست نمی دهد. امام می خواهد به ما تأکید کند که تا می توانید نفس زیاده خواه وطغیان گرخودراکه همان نفس اماره است رهاکنید وبر خواهش ها وتمنیات بی پایان آن(ورای نیازهای متعارف ومتناسب) لگام زنید و تلاش کنید که درحدوسع وظرفیت وجودی خویش ازچسبندگی بدان نجات یابید( زیرا آزادی ازبند رقیت نفس بالاترین درجه آزادگی وحریت است )

۲- واجعل مجلسک فی الدهلیز  دهلیز به معنای راهرو و سرسرا می باشد ،امام تاکید می کندکه به بالانشینی عادت نکنید در دسترس باشید بین خود ومردم حجاب وحاجبی قرارندهید محل استقرار خود را در جایی قرار ندهید که روح استکبار را در شما ایجاد کند صفت خاکساری پیشه کنید و فروتن باشید. یکی از القاب مولی الموحدین حضرت علی (ع) ابوتراب بود علی (ع) هیچ کبکبه و دبدبه ای نداشت. در اوج اقتدار و صلابت ، زندگی بسیار ساده ای داشت. در حد محرومان جامعه زندگی می کرد تا درد آنان را به خوبی لمس کند. امیر مؤمنان در نهج البلاغه در خصوص ارتباط با مردم و مشکلات آنان استفهام تقریری نموده ، چنین می فرماید: «ااقنع نفسی بان یقال لی امیرالمؤمنین ولم اشارکهم فی مکاره الدهر ؟   آیا بدین دل خوش کنم که مردم به من امیر مؤمنان گویند و من در سختی های روزگار در کنار آنان نباشم؟ پیامبراکرم (ص) که هیچ کس در عالم هستی به مقام او نمی رسد در غایت سادگی زندگی می کرد.او با یاران خویش به صورت دایره وار می نشست وباخدمتکارخویش همسفره می شد وچه بسیارحکایت های دیگر که از مردم داری وسادگی وپرهیز آن حضرت ازتکلفات وتجملات و تشریفات خوانده وشنیده ایم … این سنت اولیاء و بزرگان دین و آئین ماست که هیچگاه از مردم فاصله نمی گرفتند.

این درسی برای همه ماست که اگربه رتبه وجایگاهی درزمینه های مختلف رسیدیم از مردم فاصله نگیریم این رسم مسلمانی است که اکنون به نظرمی رسد که دربرخی از بلاد غیرمسلمان ظاهرا بیشتر رعایت می شود. بسیاری از مسئولین در کشورهای پیشرفته به راحتی در میان مردم تردد می کنند.آنها گاه به صورتی ساده و بایک دوچرخه از نقطه ای به نقطه ای دیگر می روند. در صف اتوبوس و فروشگاه و غذاخوری وغیره می ایستند وبرای خود امتیاز ویژه ای قائل نمی باشند.حشرونشر بامردم امری بسیار مهم است که تاسالها بعدازانقلاب درکشورما رایج بودوشمیم روحبخش این فرهنگ ورفتار مردم گرایانه جان ها راطراوت می بخشید جامعه ما تشنه احیای آن فرهنگ و سبک زندگی وسلوک مردمی است هرچند کم نیستندانسانهایی که همچنان برآن سیره می روند امابایستی فرهنگ غالب و عمومی ما درسطوح مختلف عرصه های مدیریتی براین مدارقرارگیرد

۳-واقض حوائج الناس :  صفت خاکساری و فروتنی پیشه کردن و پرهیز از تکبر و تبختر و غرور و نخوت لازم است اما کافی نیست در این جا امام ما را به بخش کاربردی قضیه نیز توجه می دهد که در فکر رفع حاجتهای مردم باشیم دستی پیوسته گشوده به کارمردم داشته وگره های زندگی آنان رابازکنیم سیدالشهداءحضرت امام حسین (ع) می فرماید: «اعلموا ان حوائج الناس الیکم من نعم الله علیکم فلا تملوا النعم فتتحول الی غیرکم»  بدانید (وبدین نکته توجه تام وتمام داشته باشید) ‌که وقتی مردم ، حاجتهای خود را نزد شما می آورند ، در اصل نعمتهای الهی را به سوی شما تحفه آورده اند.از این نعمتها دچار ملال خاطر نشوید که دراین صورت ، از شما ستانده می شود و به دیگران عطا می گردد.(زیراروی گردانی از حاجت های مردم درواقع بی اعتنایی به نعمت های الهی وکفران آنها است )ظاهر قضیه ، حاجت است اما باطن آن ، نعمت ، ظرف آن حاجت است ومظروف آن نعمت . به راستی این بینش عمیق انسانی( که درمکتب اهل بیت (ع) موج می زند) در کدام مکتب یافت می شود و این فلسفه ارتباط تنگاتنگ با مردم و نگاه این چنینی به نیازهای آنان دراین تراز در کدام فرهنگ وجود دارد؟ ماباید رسم مسلمانی رامطابق بااین سنت وسیره درارتباط بامردم جاری وساری نماییم

۴ -نحن ننصرک ، اگرچنین بودی آنگاه یاری ومدد ما شامل حال تو می گردد. بنابراین عنایت خاصه اهل بیت (ع)که پدران امت هستند وقتی شامل حال پیروان وفرزندان معنوی آنها می شود که همپای توجه به بایدهاونبایدهای شرعی ، به اصول پیش گفته مقید باشند این درسنامه معرفتی ،معنوی اخلاقی ومخصوصا مردمی بایستی چراغ راه ما باشد.ما در هر مسئولیتی و هر منصبی و هر کجا که هستیم بایستی این آموزه ها را نصب العین خود قرار دهیم تابدین تربیت جامعه ای درتراز اخلاق وعدالت ومعنویت ومردم داری داشته باشیم چنین جامعه ای آنگاه به معنای واقعی کلمه ، جامعه منتظر ظهورامام زمان (عج) خواهدبود امید آنکه هرچه زودتر انتظار جان های شیفته به سرآید وپرده ازآن روی گشاده ، گشوده شود .