حوادث را ابزار و بهانه تسویه حساب های سیاسی قرار ندهیم

نعیم حمیدی :بدون تردید هر کشور پهناور ، با جغرافیای متنوع و رویکردهای متفاوت در سطح منطقه ای و جهانی ، همچون جمهوری اسلامی با چالش های فراوان چه در حوزه داخلی و چه در عرصه بین المللی مواجه بوده و خواهد بود.به همین جهت طی ۴ دهه اخیر جمهوری اسلامی با فراز و نشیب های گوناگونی از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، ترورهای خیابانی منافقین در دهه ۶۰ ، جنگ تحمیلی ۸ ساله گرفته تا دهها حادثه طبیعی و غیرطبیعی کوچک و بزرگ درگیر بوده که در نهایت هر کدام با وجود تحمیل هزینه های مادی و انسانی اما پیامدهای ایجابی و قابل توجهی در راستای تقویت سرمایه اجتماعی و تحولات اقتصادی و همچنین توسعه و بسط قدرت نرم افزاری و سخت افزاری کشور داشته اند

البته رخدادهای فوق الذکر علاوه بر رهآوردهای مثبت ، آسیب ها و چالش هایی نیز برای کشور و جامعه بویژه در حوزه رفتاری در پی داشته که از جمله آن می توان به مقوله استفاده ابزاری از حوادث برای “تسویه حساب سیاسی” و نیز “ساخت پلکانی جهت کسب قدرت” توسط گروه ها و طیف های مختلف سیاسی و اجتماعی اشاره کرد. این پدیده بویژه پس از پایان جنگ تحمیلی و آغاز مرحله جدید در کشور ظهور و بروز یافت.

بطور نمونه موضوع شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی فرمانده “شجاع و با تدبیر” سپاه قدس و محور مقاومت ، علاوه بر ایجاد “سرمایه اجتماعی” توانست برای جمهوری اسلامی در داخل موجب استحکام موقعیت متطقه ای و همچنین انسجام جبهه مقاومت اسلامی در سطح جهان گردید . تشییع پیکر مطهر حاج قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و دیگر همرزمانشان تابلویی بلند و چشم نواز از “وحدت” ، “همبستگی” و “همدلی” اقشار مختلف مردم را به نمایش گذاشت بطوریکه به بی نظیر ترین همایش مردمی در نوع خود طی ۴۰ سال اخیر تبدیل شد

در حاشیه این حادثه بزرگ و دقیقا هنگامی که افکار عمومی متوجه موضوع “انتقام سخت” از دشمن اصلی بود ،عده ای با داشتن تریبون های عمومی بدون نهی دیگران شروع به خط و نشان کشیدن برای مخالفان و حتی تکه تکه کردن آنها کردند ، جماعتی نیز در خیابان بدون توجه به حرمت شهدا اقدام به فحاشی و بی شرف خواندن معاون اول رئیس جمهور در انظار عمومی کردند . متاسفانه رفتار این گروه ها نه با منش و سیره اخلاقی و مشی سیاسی شهید حاج قاسم سلیمانی و نه با رهنمودهای مقام معظم رهبری نسبت داشت

در حادثه سرنگونی هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراینی بدلیل خطای انسانی ، عده ای نیز در آن سوی میدان ، فراتر از مطالبه معرفی مقصر و تاکید بر عذرخواهی و پاسخگویی مسئولان بخش های مختلف و حتی لزوم برخورد با متخلفان ، با هنجارشکنی و طرح شعارهای رادیکالی درصدد مقابله با طیف مخالف برآمدند . باید توجه داشت که در عین حق محوری نباید در شرایط جنگی و در میدان کارزار با دشمن ، روحیه مبارزان و مجاهدن خط مقدم و صف شکنان را تضعیف کرد

متاسفانه این دو جریان مانند دو لبه قیچی می توانند برای مصالح جامعه خطر آفرین و هزینه های سنگینی را بر کشور تحمیل کنند . حوادث محمل خوبی برای موج سواری سیاسی یا بهره برداری انتخاباتی نیست و بهتر است دو طرف به هزینه – فایده رفتارهای چکشی و هنجارشکنانه بیاندیشند

در هر صورت اکنون باید تکلیف افرادی مانند حمید رسایی ، حسن عباسی ، برخی مداحان و تریبون داران که زیر لوای مقابله با مخالفان نظام با سخنان و نوشته های خود زمینه ساز تنش های سیاسی مشخص کرد. همانگونه که امکان نفوذ دشمن در طرف مقابل و هنجارشکن هست این افراد مصون و مبرا از جریان نفوذ نمی باشند. در هر صورت برای جلوگیری از برخورد ابزاری با حوادث باید به ملاحظات زیر توجه جدی داشت

✔۱-مسئولان و مدیران در رده و موقعیتی باید به الزامات و تکالیف قانونی مسئولیت پایبند و متعهد باشند و خود را موظف به پاسخگویی افکار عمومی و تقبل هر پیشامدی از رهگذر عمل کرد یا تصمیمات خود باشند

✔۲- گروه های سیاسی، مداحان ، هیات ها ، خطبا ، ائمه جمعه و اصحاب تریبون باید در اظهار نظرها در هر حوزه ای با نصب العین قرار دادن قانون اساسی، اخلاق و شرایط جامعه مسئولانه اظهار نظر و موضع گیری کنند . هیچ کس حق ندارد هزینه موضع گیری و سخنرانی های خود را بر نظام و مردم تحمیل کند

✔۳-رسانه های جمعی اعم از ملی و محلی با افزایش سواد رسانه ای و توجه به کارکرد حرفه ای در چارچوب قانون و مصالح جامعه بدون توجه به تهدید یا منافع زودگذر و حلب رضایت صاحب منصبان نسبت به اطلاع رسانی صحیح ، نقد سازنده و شجاعانه و شفاف سازی امور گام بردارند و قوه قضائیه نیز پوشش حمایتی را برای آنها فراهم سازد

✔۴- در وقوع حوادث اعم از طبیعی و غیرطبیعی، مترقبه و غیرمترقبه ، بررسی و اقدام کارشناسی و پیگیری از مجاری قانونی باید اولویت جامعه باشد و نباید این امور در میزان سیاسی و جناحی صرف مورد حلاجی و سنجش قرار گیرد .البته پیشگامی و پیش دستی قوه قضائیه و نهادهای نظارتی در این خصوص و عمل به مسئولیت در قبال حساسیت های افکار عمومی زمینه ساز افزایش آستانه اعتماد مردم و مانع از بهره برداری های سیاسی از حوادث و دامن زدن به شایعات می گردد

✔۵- پذیرش اشتباه ، بیان صادقانه امور ، عدم بزرگنمایی برخی مسائل که منجر به توقعات بالا می شود ، استعفا و کناره گیری باید به یک فرهنگ و سنت حسنه در رفتار کارگزاران نظام اسلامی تبدیل شود تا در حوادث آینده هیچ مدیری اجازه پنهان سازی حقیقت یا طفره رفتن از مسئولیت ها را به خود ندهد. نباید مدیران را بی جهت تقدیس یا بعنوان سوپرمن با افکار عمومی قالب کرد زیرا “پاسداشت اعتماد عمومی” و “حفظ منافع ملی” بالاتر از افراد در هر موقعیت علمی ، سیاسی، نظامی و اجرایی است

۶-اعتراض، مطالبه گری و تجمع مدنی از موارد مصرح در قانون اساسی و جز حقوق ملت می باشد اما طرح شعارهای رادیکالی و رفتارهای هنجارشکنانه و یا بازتولید سخن دشمن می تواند زمینه ساز سلب این حق و آسیب به سرمایه اجتماعی و مصالح عمومی گردد. پس باید علاوه بر نصب العین قرار دادن الزامات قانونی از نادیده انگاشتن خطوط قرمز و منافع ملی بشدت پرهیز و اجتناب کرد