ملحمه اجعیول و غازی

عارف خصافی : قصیده نظمها الشاعر و الأدیب الراحل؛ زامل ابو فاخر العبوداوی و تحتوی فنون عده من الشعر الشعبی من الدارمی و الابوذیه و الهوسه . أن الهوسه اخذت جانب الأکبر فیها.هی ملحمه حماسیه طویله بین شیخین،؛ اجعیول و غازی ،؛ من قبیلتین ،فبدء الجدال بینهما بسبب قطعه ارض و انتهت بوساطه احسین و أصعیعه و منسوله و الیکم مختارات منها:

شفنا الیوم شی الما جرا او ما صار
بین اجعیول او غازی حرب بشعار

مکتوب الک ودیّت نتلاگه بالحد
لو الکم الرّایه لو النا تنشد

مکتوب الک ودّیت نتلاگه بالحد
لو الکم الثّایه لو النا تنحد

مکتوب الک ودّیت والیابه زمزیر
باچر اسوی اویاک بالدنیا میصیر

مکتوب الک ودّیت لا تشعل النار
تفزع علیک اصغار بالحومه و اکبار

مکتوب الک ودّیت، الیابه عانی
باچر اسِد اعلیک کل السّوانی

مکتوب الک ودّیت والیابه مندوب
لو ترحل امن الدّار لو هسه اتوب

مکتوب الک ودّیت جیتک اوازی
ذِب سیفک اعلی الگاع سلِّم یغازی

مکتوب الک ودّیت یجعیول الشر
لا تلعب اویا اسباع یا واوی البر

مکتوب الک ودّیت والیابه سیّاف
طیری ابسماک ایحوم یفتر علی الزّاف

مکتوب الک ودّیت و الیابه عیّال
باچر اشِد اعلیک بالحومه خیّال

مکتوب الک ودّیت و بظهر الکحیل
لو تبسط الچفین لو هسه اتشیل

مکتوب الک ودّیت والیابه مقوار
لا ابسط الچفین لا اترک الدار

ابو ذیه:
الک مکتوب ازت عیال عانی
ابظهر وذنه سبوگ ابغیر عانی
اشلعنّک و لو اتصیر عانی
و اگُص ایدک و راویک المنیه

المنیه ما اهم بیها وانا حد
و اخطّن خطتی بیدی وناحد
انا الدارس اسننا و نا حد
وانا العیال ما ینعال بیه

الک ما ابسط اچفوفی و لا خاف
و لا منّک اهم جدمی و لا خاف
منّک ما اضم سیفی و لا خاف
اشهره اعلیک یوم الموزمیه

سیفک ما یخوّفنی و لا هم
او یوم الکون ما جفّی و لا هم
نسیت ابیوم بالحومه و لا هم
غوجی و الگلایع نعثریه

و الی آخر
و اما فی فن الهوسه:

انا امنرکب اسوی انهارها کلیل
و خلیها تصیح ادخیل ثم ادخیل
یاهو الگال من یومک اتکع الخیل؟
الخیل اتکع من ایامی

انا امنرکب اسوی ادمومها کسّیل
اخلیها تصیح الویل ثم الویل
من یمناک ما گالو اتکع الخیل
الخیل اتکع من یمنای

و الی اخر

أنصحک کلوکت بالرّاس حطلک مُخ
لا تجنی طیور التشهگ امن البُخ
انت اغراب طیرک وانا طیری الرُخ
غیر الرُخ ما یسکن بیها

فتنه فزعت او ویّاها منسوله
غازی ایرید یگطع ذوله او ذوله
واجعیول علیمن لام له یوله؟
هلیوم احرگ عین الیابه

و من بعد توسطوا الاخیار لتکف اشعال النار:

بس امن الفتن یخوان شنهو ایفید؟
خل نبنی اساس النوب کون اجدید
او خل اولادنا اتعیّد اهلال العید
و المنّا او منکم ینسونه

جلسو شوره او صارو فرد نیه
گالو های عدله او خوش فنیه
ما تخلص طلابه ابغیر شرعیه
قبلوها او گالو شرعیه

من سمعو کلامه اتجمّعو کلهم
ابهوسات او فرح سارو لبن عمهم
او من بعد المباوس و ارتفع همهم
و مهوِّس صاح اتصافینه

الحمد لله گُضَت بالخیر و اتعدّت
او جمعنا شملنا الچان المتشتت
أختم یا الهی ادخیل ثم انهِت
من شر العافی او متعافی

من احسین نشکر روحو گلوله
او من اصعیعه او فتنه او منسوله
او من الیوم طاحت های مغسوله
من الیوم ، الشر ما یذکر

___

قصیده لها دراسه واسعه فی الفنون الشعر الشعبی و بعض البلاغه کالتشبیه و الاستعاره و المجاز و حتی الکنایه.و هی قصیده طویله توزعت بین مدارس الکلاسیکیه و الواقعیه و الرمزیه التی تعطی للقارئ تصویرا جمیلا یتخیله بصوره منظمه.قد نظمت ملحمات دینیه واقعت کربلاء من أدب الطف و لکن أقول أن هذه القصیده الملحمیه هی أول ملحمه اجتماعیه شعبیه نظمها الراحل الحاج زامل ابو فاخر العبوداوی.