قرنطینه از منظر عقل، اقتصاد و ادیان !

سید سلطان حسینی امین : وقتی پدیده ای ظاهر و فراگیر می شود برخی اصطلاحات بشدت رواج پیدا می کند. کرونا نام ویروسی پیچیده و جهانی که بدلیل شیوع و گستردگی بسیار زیاد آن به بزرگترین کابوس پیش روی انسان امروزی تبدیل شده یا می شود.

▪قرنطینه اصطلاحی است که از قبل وجود داشت اما کاربرد آن بسیار کم و نادر بود که با شیوع کرونا بر سر زبانها افتاد و سرخط اخبار داخلی و خارجی شد.

▪تعریف قرنطینه چنانچه در دایره المعارف خواندم عبارت است از: محدود کردن اجباری به منظور جلوگیری از فراگیر شدن بیماری یا هر عامل خطر ساز دیگر است. دایره المعارف ویکی پیدیا کاربرد این اصطلاح را به قرن ۱۴ میلادی و منشاء آن را شهر ونیز معرفی کرده است که به نظر می رسد این انتساب از دقت کافی برخوردار نباشد زیرا مدتها قبل در شبه جزیره ی عربستان مفهوم چنین اصطلاحی کاربرد داشته است.

▪مرحوم مطهری به سندی از پیامبر اسلام ص اشاره می کند با این مضمون که: ” برای جلوگیری از شیوع طاعون ساکنان یک شهر از آن خارج نشوند و آنان که بیرون از آن هستند به آن وارد نشوند “.

▪صرفنظر از منشاء، قدمت، تاریخچه و زمان کاربرد این اصطلاح اما مطالعات و تجارب علمی نشان دهنده ی آن است که در صورت شیوع بیماریهای مسری، قرنطینه کردن اماکن اجتناب ناپذیر است زیرا زنجیره ی بیماری بواسطه این جداسازی قطع و جلوی شیوع بیش از پیش بیماری گرفته می شود.

▪از دیدگاه اقتصادی نیز معتقد هستم که آثار و هزینه های قرنطینه در مقابل عدم پیاده سازی آن بسیار ناچیز است. برای تبیین هر چه بیشتر این ایده لازم است بحث را با یک مثال از شهر ووهان چین دنبال کنیم. ▪می دانیم که اقتصاد چین از بزرگترین اقتصادهای دنیا است که بشدت تحت تاثیر کرونا قرار گرفت و شاخصهای روبه رشد خود را به سرعت از دست داد. در ابتدا همه تحلیل گران فرض را بر باختن قافیه توسط چینیها و فروپاشی قریب الوقوع اقتصادی این کشور قرار دادند اما چینیها قرنطینه را با امید به اینکه این ویروس را در یک منطقه محصور و مانع سرایت آن به سایر نقاط کشور شوند، در منطقه ی پر جمعیت ووهان با قاطعیت پیاده کردند و برغم مجهول بودن ابعاد علمی ویروس و عدم وجود ساز و کار دارویی قاطع در برابر آن، اما با تلاش منسجم و قاطعیت در برخورد، بلاخره توانستند آن منطقه و کل چین را از وجود ویروس پاک کنند. نکته جالب اقتصادی آن است که کمپانی اپل همه شعب خود در همه ی جهان را می بندد و تنها چین را مستثنی می کند.

▪کشور چین که گفته می شود خواستگاه این ویروس بود با جدا سازی و بکارگیری کاملاً علمی و حساب شده ی قرنطینه توانست جمعیت یک میلیارد ۴۰۰ میلیونی و اقتصاد کلان خود را از خطر زوال حتمی نجات دهد و به بالندگی اقتصادی سابق خود بازگردد.

▫نمونه چین نشان می دهد که بر خلاف تصوری که قرنطینه را اقدامی ضد اقتصادی و بسیار هزینه ساز می پندارد، اصلاً اینگونه نیست بلکه حکم و منطق اقتصاد بر بکارگیری این شیوه تاکید می نماید.

▪شکی نیست که قرنطینه سبب پرداخت هزینه اقتصادی و حتی اجتماعی در کوتاه مدت می شود لکن رونق اقتصادی در میان و بلند مدت را در پی خواهد داشت. همچنین از سرایت یک بحران محدود در یک منطقه یا شهر به کل یک کشور جلوگیری می کند. بنابراین تجارب دنیای امروز و شواهد مختلف نشان می دهد که بکارگیری قرنطینه تضادی با مفاهیمی از قبیل امنیت اقتصادی و اجتماعی ندارد بلکه عامل مهم در استمرار امنیت در همه ابعاد ملی، اجتماعی و اقتصادی نیز می شود. ضمنا این شیوه نه تنها در اسلام مردود اعلام نشده بلکه تعارضی با کلیت حاکم بر سایر ادیان آسمانی نیز ندارد.

▪در پایان ضمن آرزوی سالی خوب برای همه، امیدواریم این آغاز کرونایی ختم به خیر شود و جامعه ی انسانی از جمله هموطنان ما از شر این ویروس رهایی یابند.

** نائب رئیس اول اتاق بازرگانی اهواز
* اول فروردین ۱۳۹۹