وزیر ارشاد : گریزی از بازتعریف سازوکار رسانه‌ها در فضای ارتباطی جدید نیست

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه در عصر حاضر، رسانه‌ها برای عقب نماندن از کاروان علم و فناوری، نیازمند بازتعریف و ارزیابی مجدد هستند، گفت: بنابراین باز تنظیم سازوکارها بر اساس وضعیت جدید فضای ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی بایسته‌ای گریزناپذیر است. سید عباس صالحی روز دوشنبه در آیین گشایش چهل و سومین اجلاس هیات اجرایی سازمان خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا) در هتل اسپیناس پالاس تهران افزود: امروزه رسانه‌ها از وضعیت جزیره‌ای و منفصل خارج شده‌اند و ائتلاف‌ها و رویکردهای هم‌افزا میان آنان رواج یافته است.

وی ادامه داد: شاید تا چندی پیش که رسانه‌ها از گستره و دایره شمول محدودی برخوردار بودند، هر رسانه سعی می‌کرد با دنبال کردن رویه‌های خاص و محدود خود در عرصه خبری حضور یابد اما اکنون این ائتلاف‌ها و جریان‌سازی‌های خبری هستند که می‌توانند در برابر استعمار خبری بایستند.صالحی یادآور شد: سازمان خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه (OANA) که در سال ۱۹۶۱ به ابتکار یونسکو برای ایجاد تعادل در برابر جریان یک‌سویه اطلاعات، در منطقه آسیا و اقیانوسیه به وجود آمد، تلاشی در جهت ایجاد تعادل و جلوگیری از رویه‌های یک‌سویه در عرصه رسانه‌ای و خبری بود.وی تصریح کرد: با این ‌حال به نظر می‌رسد تبدیل اوآنا به سازمانی کارآمد، نیازمند تعیین دستور کار جدید و مبتنی بر روندها و رویکردهای نوین رسانه‌ای است.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از اوآنا به‌عنوان سازمانی هدفمند و مستقل یاد کرد که نه‌ تنها به‌عنوان ائتلافی با دستور کارهای محدود بلکه به‌عنوان سازمانی تحول‌گرا می‌تواند به‌ عنوان وزنه‌ای تعیین‌کننده در عرصه ارتباطات و عصر اطلاعات باشد.

وی با اشاره به جایگاه ویژه دیپلماسی عمومی و عنوان دیپلماسی فرهنگی در جهان امروز، گفت: با دیپلماسی فرهنگی، قابلیت‌ها و موفقیت‌های کشورها به‌عنوان امتیازی در عرصه سیاسی و بین‌المللی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و این نوع دیپلماسی، فرایند مؤثری است که در آن فرهنگ ملت‌ها به جهان بیرون عرضه می‌شود و ویژگی‌های متمایز فرهنگی ملت‌ها، در سطوح مختلف ترویج می‌یابند.صالحی تاکید کرد: بی‌تردید فرهنگ به‌عنوان یک ابزار تأثیرگذار و قدرتمند، خود به یک دیپلماسی مؤثر، تبدیل شده و علاوه بر تأثیرات فرهنگی، واجد کارکرد و کارآمدی سیاسی ـ اجتماعی هم شده است.او ادامه داد: در واقع قابلیت‌ها و موفقیت‌های فرهنگی کشورها به‌عنوان امتیازی در عرصه سیاسی و بین‌المللی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و در این میان، دیپلماسی رسانه‌ای از اثرگذاری برجسته‌ای برخوردار است، اوآنا نیز به‌عنوان سازمانی بزرگ با گستره جمعیتی بالا می‌تواند به ابزار کارآمدی برای دیپلماسی فرهنگی و رسانه‌ای تبدیل شود.

صالحی بیان داشت: اوآنا به‌عنوان سازمانی با اهداف والا و مستقل می‌تواند یکی از اصلی‌ترین زمینه‌های تقویت هم‌افزایی و همبستگی میان ملت‌ها و دولت‌ها باشد و با این رویکرد، می‌تواند در ساحتی بزرگ‌تر و با دامنه گسترده‌تر به عامل افزایش همگرایی در همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل شود و جریان‌سازی‌های رسانه‌ای یک‌طرفه و جانب‌دارانه را به چالش بکشاند یا دست‌کم از میزان اثرگذاری آن‌ها بکاهد.عضو کابینه دوازدهم اعلام داشت: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان میزبان نشست هیات اجرایی اوآنا مصمم است تا از تجربه‌ها و ظرفیت‌های خود در راستای تقویت این سازمان استفاده کند تا عرصه خبررسانی درست و مبتنی بر واقعیات، جای جریان‌سازی‌های خبری یک‌جانبه و سوگیرانه را بگیرد.وی، تدوین و تصویب برنامه‌های کارآمد و به‌روز توسط کشورهای عضو اوآنا در شرایط کنونی را امری گریزناپذیر و جدی دانست و گفت: داشتن برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدتی که قابلیت اجرایی شدن داشته باشند می‌تواند فرایند تقویت اوآنا را سرعت بخشیده و هماهنگ‌تر سازد.

وزیر ارشاد خطاب به مدیران خبرگزاری‌های حاضر در اجلاس هیات اجرایی اوآنا گفت: مایلم از این فرصت مغتنم استفاده کنم تا بخشی از فعالیت‌ها و پیشرفت‌های حوزه اطلاع‌رسانی و مطبوعاتی کشورم پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) تاکنون را به اطلاع شما برسانم.وی از فعالیت سه هزار و ۸۰۰ رسانه مکتوب اعم از روزنامه، هفته‌نامه، ماهنامه و یا فصل‌نامه و همچنین ۳۱ خبرگزاری و هزار و ۳۰۰ پایگاه اطلاع‌رسانی در جمهوری اسلامی ایران خبر داد.صالحی خاطرنشان کرد: از مجموع سه هزار و ۸۰۰ نشریه مکتوب فعال، ۳۵۰ نشریه ورزشی، ۷۵ نشریه مربوط به حوزه کودک و نوجوان، ۱۰ نشریه مخصوص معلولان، ۱۰۰ سایت هنری سینمایی ادبی، ۹۰ نشریه ویژه خانواده و سرگرمی، ۱۲ نشریه ویژه اقلیت‌های مذهبی همراه با یک روزنامه خاص اقلیت مذهبی در کشور فعال هستند.

وی اظهار داشت: همچنین از مجموع سه هزار و ۸۰۰ رسانه مکتوب فعال، یک هزار و ۴۰۰ نشریه با مدیرمسئولی خانم‌ها اداره می‌شوند که نشانگر حضور گسترده بانوان ایران اسلامی در عرصه رسانه است.صالحی ابراز امیدواری کرد چهل و سومین اجلاس هیات اجرایی اوآنا، اجلاسی پویا همراه با مباحثی سازنده باشد.چهل و سومین نشست هیات اجرایی سازمان خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا) صبح امروز، ۱۲ شهریورماه با حضور مدیران عامل و مدیران ارشد خبرگزاری‌های کشورهای عضو این سازمان به میزبانی ایرنا در تهران آغاز به کار کرد.در اجلاس یک روزه تهران، مدیران عامل و مدیران ارشد خبرگزاری های ۱۸ کشور شامل روسیه، جمهوری آذربایجان، چین، قطر، ترکیه، عمان، مغولستان، کره جنوبی، قزاقستان، ژاپن، ویتنام، اندونزی، مالزی، عراق، سوریه، لبنان، بلغارستان و ایرنا و مهر از جمهوری اسلامی ایران شرکت کرده اند.مدیران عامل یا مدیران ارشد خبرگزاری های سوریه، قطر، عراق، عمان و بلغارستان نیز به عنوان میهمان ویژه در اجلاس تهران حضور دارند.سازمان خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه در سال ۱۹۶۱ با هدف تسهیل اطلاع رسانی میان کشورهای این منطقه با حمایت یونسکو تاسیس شده است و اکنون ۴۴ خبرگزاری از ۳۵ کشور قاره های آسیا و اقیانوسیه در این سازمان عضویت دارند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی از اعضای با سابقه این تشکیلات رسانه ای، یک دوره سه ساله (۱۹۹۷-۲۰۰۰) ریاست آن را بر عهده داشته و پس از آن نیز تا سال ۲۰۱۶ نایب رئیس این سازمان بوده و اکنون عضو کمیته اجرایی اوآنا است.آخرین و شانزدهمین مجمع عمومی اوآنا در آبان ۱۳۹۵ (۲۰۱۶ میلادی) در باکو برگزار و ریاست دوره ای آن از روسیه به جمهوری آذربایجان منتقل شد و قرار است کره جنوبی، ریاست دوره بعدی این سازمان رسانه ای را برعهده بگیرد.در تشکیلات اوآنا، فعالیت مجمع عمومی، هیات اجرایی و کمیته های فنی خبری و اخلاقی پیش بینی شده است.هیات اجرایی اوآنا متشکل از ۱۳ عضو است که در دوره کنونی ۵ خبرگزاری آذرتاج (جمهوری آذربایجان)، ایتارتاس (روسیه)، شین هوا (چین)، یونهاپ (کره جنوبی) و آناتولی (ترکیه)، ترکیب هیات رئیسه را تشکیل می دهند.ایرنا (ایران)، ای. ای. پی (استرالیا)، برناما (مالزی)، پی. تی. ای (هند)، کیودو (ژاپن)، ان .ان. ای (لبنان)، بی.ان .ای (بحرین) و وی.ان .ای (ویتنام) نیز دیگر اعضای هیات اجرایی اوآنا هستند.کشورهای عضو اوآنا ۵۶ درصد تولید ناخالص جهان، حدود ۵۰ درصد تجارت جهانی، بیش از ۶۰ درصد قلمرو آبی و بیش از ۲۵ درصد حجم حمل و نقل هوایی را در اختیار دارند.اوآنا دو سوم گردش اطلاعات جهان را بر عهده دارد؛ ظرفیت هایی که در صورت همکاری موثر و هماهنگی بین اعضای سازمان قدرتمند رسانه‌ای اوآنا، می تواند انحصار خبر از سوی رسانه های غربی و جریان یک‌جانبه اخبار را بشکند.