غلامعلی ؛ شاعری که هجو و هزل نمیگفت!
در این هفته ستاره شعر و ادب ملاثانی غلامعلی عامری در سن 79 سالگی رخ در نقاب خاک کشید. از او 9 فرزند و یک دیوان بهجامانده است. کنیه یا نسبش «ابو قاسم» و نسبتش «ابو دیوان کنز الحمیدی» است. برای یک شاعر، فرزندانش استمرار نسبش و دیوانش امتداد نسبتش است.غلامعلی عامری یکی از پیشگامان […]
در این هفته ستاره شعر و ادب ملاثانی غلامعلی عامری در سن 79 سالگی رخ در نقاب خاک کشید. از او 9 فرزند و یک دیوان بهجامانده است. کنیه یا نسبش «ابو قاسم» و نسبتش «ابو دیوان کنز الحمیدی» است. برای یک شاعر، فرزندانش استمرار نسبش و دیوانش امتداد نسبتش است.غلامعلی عامری یکی از پیشگامان واقعگرایی است که سعی دارد با زبان «شعر» راهحلی برای مشکلات جامعهی خود پیدا کند. پیوند میان شعر و جامعه را اگر نگویم ابداع که راه آن را به دیگران نشان داده است.
او یک شاعر شیعی است، لذا برای اهلبیت عصمت و طهارت علیهمالسلام بهویژه امام حسین علیهالسلام و فرزندان ویارانش نوحیه، لطمیه، قصیده، ابوذیه، نعی و هوسات سروده است.او یک شاعر ایرانی است، لذا برای امام خمینی (رض)، آیتاللهالعظمی امام خامنهای، دفاع مقدس، شهیدان، وطن و انقلاب اسلامی هوسه و قصیده گفته است.«دیوان کنز الحمیدی» مملو از نمودها و نمادهای دینی، فرهنگی و اجتماعی است. به همین دلیل با صراحت میگویم غلامعلی عامری شاعر واقعگرا، منتقد و مصلح زمان خود بود. شعر او عاری از هجو و هزل است. جایگاه شعر و شاعران در فرهنگ عربی خوزستانی بر کسی پوشیده نیست. گاه با یک بیت هجو شاعری، خونها بر زمین ریخته شده و گاه با یک بیت شعر جانها و آبروها از فاجعهای مصیبتبار ایمن شده است.
نزد غلامعلی عامری شعر تنها جولانگاه زیباشناسی و عرصهی بلاغی نیست. همانطوری که گفتم او یک مصلح اجتماعی است. او سواد خواندن و نوشتن نداشت. او بهمثابه یک طبیب اجتماعی، با ابزار بداهه گویی ادبی دردهای اجتماعی را درمان میکرد. شعر او متأثر از فرد خاصی نبود اما قریحه ادبیاش زاییدهی ساخت و بافت زندگی عشایری بر بستر کارون است. به قول استاد ملکالشعرای بهار:
شعر دانی چیست، مرواریدی از دریای عقل
شاعر آن افسونگری کاین طرفه مروارید سفت
صنعت و سجع و قوافی هست نظم و نیست شعر
ایبسا ناظم که نظمش نیست الا حرف مفت
شعر آن باشد که خیزد از دل و جوشد ز لب
باز در دلها نشیند هرکجا گوشی شنفت
ایبسا شاعر که او در عمر خود نظمی نساخت
در اشعار غلامعلی عامری «فلک نالی»، «ستایش وفا و مروت»، «انتقاد از ریاکاری و سالوس»، «شکوه عقل و همت»، «همبستگی و همیاری»، «میهماننوازی و کرامت»، «صفا، برادری و محبت» و … موج میزند.
حاج غلامعلی عامری در مقدمه «کتاب دیوان الحمیدی الجزء الاول» که عمر او کفاف نکرد تا بخشهای دیگر آن را منتشر سازد. نوشته است: اولین ابوذیه خود را در صبحدم روزی در سن 15 سالگی سروده است:
بنینه للکرم مرسوم و دلال
و خوینه ایعیش بلنوماس و دلال
امسّیر ما نگلنه ابدرب و دلال
البحر بأفکارنه امگوشین مُیّه[1]
خداوند حاج غلامعلی عامری را در رحمت واسعهی خود مستغرق بفرماید و ثواب آنچه را که سروده ذخیره آخرتش قرار دهد.
اهواز – لفته منصوری
پانوشت:
[1] – برای مهماننوازی و بخشش آدابورسومی به همراه دله قهوه بنیان گذاشتیم* و برادرانمان در کمال حشمت و وقار و ناز و نعمت زندگی میکنند* هرگز درراهی بهعنوان دلال (به معنای معاملهگر) قدم نگذاشتیم* و با اندیشههایمان عمق دریا را اندازه گرفتهایم. ترجمه فارسی از دکتر عادل حیدری
با سلام..ضمن عرض تسلیت به مناسبت درگذشت شاعرومدیحه سرا مرحوم ،مغفور غلامعلی عامری.که اهالی فرهنگ دوست نه فقط ملاثانی بلکه عشایروقبایل استان وجامعه شعر وادب را درحزن واندوه فرو برد اینجانب با سپاس از مطالب ارزنده استاد منصوری ،این ضایعه اسفناک و مؤلم را به خاندان واهل بیت آن عزیز سفر کرده تسلیت گفته،برای آن مرحوم غفران الهی وبرای بازماندگان صبر جمیل مسآلت می نمایم.
ابراهیم عامری نیا