وزیر ارشاد : نمی‌توان با اعمال فشار افکار را در اختیار حاکمیت قرار داد / کنترل رسانه امکان‌پذیر نیست

وزیر ارشاد در جمع معاونین اجتماعی ناجا درباره مسائلی همچون دیش ماهواره، فیلترینگ هوشمند، عدم اجازه انتشار کتاب‌های مسئله دار، کنترل رسانه‌ها و همچنین فشار بر افکار عمومی اظهار نظر کرد.170شبکه ماهواره ای فارسی زبان فعالند/توفیق 90 درصدی در فیلترینگ هوشمند اینستاگرام/چرا ما در یوتیوپ فیلم نگذاریم؟  علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در هجدهمین گردهمایی تخصصی معاونین اجتماعی ناجا به بحث مدیریت افکار عمومی پرداخت و اظهار داشت: نفس برگزاری چنین همایشی و قرار دادن موضوع افکار عمومی در دستور کار این همایش، نشان می‌دهد که امروز نیروی انتظامی بنا دارد پا به پای تحولاتی که در صحنه اجتماعی رخ می‌دهد پیش برود و با رویکرد نوین نقش واقعی خود را در سطح جامعه ایفا کند.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: البته این رویکرد نوین نیروی انتظامی مستلزم درک پدیده‌های اجتماعی و شناخت دقیق از متغیرهاست که اگر چنین شناختی حاصل شود برخورد مناسبی با این پدیده‌ها خواهیم داشت.

جنتی به نکته قابل توجهی در این حوزه پرداخت و گفت: اساس و پایه نگرش افکار عمومی بر نگرش انسانهاست و نگرش نیز محصول عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است و افکار عمومی یک پدیده اجتماعی و روانی است که بازتاب کنش افراد در برابر حوادث و اتفاقاتی که پیش می‌آید.وی با بیان این مطلب که افکار عمومی دفعتاً شکل نمی‌گیرد افزود: افکار عمومی فرایندی است که در طول زمان به تدریج شکل می‌گیرد و اگر قبول کنیم اساس افکار عمومی نگرش انسانهاست الزاما با واقعیت‌ها سر و کار ندارد بلکه آن چیزی است که برای آن می‌سازند و گاه با واقعیت‌ها فاصله دارد.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به نقش رسانه‌ها در تاثیر بر افکار عمومی اشاره و تصریح کرد: رسانه‌ها در طول یکی دو دهه گذشته و به خصوص در دهه اخیر تغییرات اساسی و بنیادی پیدا کرده و دستخوش دگرگونی‌ها شده‌اند؛ زمانی رسانه‌ها یک سویه بود و افکار و اندیشه‌ها را به مخاطب القا می‌کرد اما امروزه با ظهور عصر اینترنت عملاً رسانه‌ها از یک سویه بودن درآمده و ماهیت متفاوت پیدا کرده‌اند.

وی گفت: امروز مخاطبان هم تولید کننده و توزیع کننده اخبار هستند و یک ارتباط دو سویه در حوزه رسانه پدیدار شده و اگر در گذشته می‌توانستیم با اعمال کنترل از طریق اعمال فشار در اصحاب رسانه یا هدایت اخبار و اطلاعات از طریق در اختیار گرفتن دروازه خبری یا تدابیر تبلیغاتی افکار را هدایت کرده و در اختیار حاکمیت قرار داده الان صحنه عوض شده و این چنین نیست.جنتی کنترل رسانه‌ها را نه از نظر فنی امکان‌پذیر عنوان کرد و نه از طریق مرزهای جغرافیایی و اظهار داشت: مرزهای جغرافیایی هم اجازه نمی‌دهند چنین کنترلی اعمال شود و نه الزامات حقوقی داخلی می‌تواند مانع آن شود و جلوی ورود اخبار را از بیرون به داخل کشور بگیرد و کنترل کند.علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه هجدهمین گردهمایی تخصصی معاونین اجتماعی ناجا به تعداد رسانه‌ها و ارتباط چند سویه آنها اشاره و اظهار داشت: این موضوع نوعی پیچیدگی ایجاد کرده که عملا امکان کنترل رسانه‌ برای حاکمیت وجود ندارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به شبکه‌های اجتماعی هم چون وایبر و واتس‌آپ پرداخت و گفت: برخی از تبادل اطلاعات در این شبکه‌ها به صورت دو سویه و برخی نیز در داخل گروه‌ها است که به هیچ وجه نمی‌تاوانیم در آنها کنترل کرده و مانع از تبادل اخبار شویم.وی تصریح کرد: افکار عمومی، یک زمانی به شدت تحت تاثیر رسانه‌های سنتی و شایعاتی بود که در سطح جامعه منتشر می‌شد؛ احیاناً گفتگوهای فردی، روابط رو در رو، کتاب و مطبوعات هم بسیار تاثیرگذار بودند و در ساخت افکار عمومی نقش داشتند و اگر دولت‌ها اینها را کنترل می‌کردند افکار عمومی دست خودشان بود.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به کنترل ناپذیر بودن فضای مجازی پرداخت و بیان داشت: در حال حاضر حدود 9 هزار کانال تلویزیونی و شبکه ماهواره‌ای و فرامرزی داریم که بیش از نیمی از آن در داخل کشور قابل دریافت است.جنتی افزود: حدود 170 شبکه ماهواره‌ای فارسی زبان نیز فعالیت می‌کنند و بیش از 870 میلیون سایت نیز اطلاعات و اخبار را به مخاطبان منتقل می‌کنند که هر روز هم تعداد آنها در حال افزایش است.

وی مردم را نیز تولید کننده اطلاعات دانست و به سایت یوتویوپ اشاره کرد و گفت: این سایت که اطلاعات را به صورت تصویری منتقل می‌کند در هر دقیقه 300 ساعت فیلم در آن آپلود می‌شود.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این سوال اساسی را مطرح کرد: تا حالا با چنین وضعیتی در صحنه اطلاع رسانی و ساخت افکار عمومی چگونه باید برخورد کرد.جنتی تولید محتوا در این عرصه را مهمترین نکته عنوان و تصریح کرد: ما خودمان بایستی صحنه را در اختیار گرفته و به سهم خود تولید کننده باشیم چرا که هر اندازه حجم اطلاعات ما در این فضا بیشتر تولید شود ما هم به همان اندازه در افکار عمومی تاثیرگذاریم.وی به شبکه‌های ماهواره‌ای که به شدت بر ضد شیعه تبلیغ می‌کنند اشاره کرد و ادامه داد: از چند سال گذشته دهها شبکه ماهواره‌ای شیعی به زبان‌های مختلف تاسیس شده که برنامه پخش می‌کنند و هم اکنون در قم نیز بیش از 400 مرکز تحقیقاتی که هر کدام سایت خبری دارند صدها کتاب حدیث شیعه را روی سایت‌ها گذاشته‌اند.

جنتی به ساخت بازی‌های رایانه‌ای اشاره داشت و گفت: بخش عظیمی از وقت جوانان ما صرف بازی‌های یارانه‌ای می‌شود که اکثرا از خارج وارد می‌شود؛ الان بنیاد بازی‌های رایانه‌ای تشکیل شده و کسانی که می‌خواهند در این حوزه تولید کنند وارد شوند.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بهترین راه مقابله این است که ما نیز از شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی استفاده کنیم و باید دقیقا از همان ابزار نهایت استفاده را ببریم چرا ما در یوتویوپ فیلم نگذاریم.وی به پیش‌بینی در مورد یکی دو سال آینده پرداخت و گفت: با توجه به برنامه‌هایی که غربی‌ها اجرا می‌کنند ماهواره‌ها را از مدار 36 هزار کیلومتر در مدار 1000 کیلومتری کار می‌گذارند و بدین ترتیب با موبایل هوشمند هر فردی به راحتی می‌تواند 2 هزار شبکه ماهواره‌ای دریافت کند و ما باید از الان به فکر برخورد با پدیده باشیم.جنتی تصریح کرد: آن موقع که دیش ندارند که پایین بکشیم و برخورد کنیم؛ البته وظیفه نیروی انتظامی اجرای قانون است، قانون هم ممنوعیت ایجاد کرده برای استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای و دیش و … اما ما باید به عملکرد خودمان نگاه کنیم که چقدر موثر بوده، اقدامات ما چقدر حاصل داشته آیا به گسترش استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای انجامیده یا نه.

وی به بررسی پژوهش‌های انجام شده در این حوزه پرداخت و افزود: نتیجه پژوهش‌ها نشان داده که استفاه از شبکه‌ها در حال افزایش است مهم این است که ما بتوانیم آنها را در اختیار خود گرفته و استفاده کنیم.این وزیر دولت تدبیر و امید اظهار داشت: یکی از بهترین راه‌های کنترل افکار عمومی همراهی با افکار عمومی است نه مقابله با افکار عمومی.جنتی فضای مجازی امروز را همان فضای حقیقی عنوان کرد و گفت: با وضعیت جدیدی که پیش آمده در شبکه‌های موبایلی نیز باید نرم افزارهای خوبی را خودمان تهیه و ارایه کنیم تا صحنه را برای دیگران باز نگذاریم چرا که صرف نظر از افکار عمومی داخلی افکار عمومی جهانی است و آنچه که به عنوان دیپلماسی عمومی محسوب می‌شود.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به فرمایشات رهبر راحل انقلاب در مورد صدور انقلاب پرداخت و تصریح کرد: معتقدیم انقلاب ما فرهنگی است و می‌خواهیم فکر، اندیشه، فرهنگ و انقلاب خود را صادر کنیم و باید با استفاه از همه امکانات دیپلماسی عمومی را در دنیا گسترش دهیم تا بتوانیم افکار عمومی سایر ملت‌ها را در اختیار بگیریم.

وی در مورد گروه‌های مرجع گفت: در سال 81-80 یک پژوهش در ارتباط با ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان به صورت ملی انجام شد که نیروی انتظامی در آن به عنوان گروه سوم یا چهارم گروه مرجع و گروه تاثیرگذار معرفی شد.وزیر دولت تدبیر و امید تصریح کرد: برای کنترل و ساخت افکار عمومی باید از گروه‌های مرجع نهایت استفاده را ببریم؛ امروزه در دنیا کاری که انجام می‌شود گسترش NGO ها و سازمان‌های مردم نهاد است که از طریق اینها افکار عمومی را کنترل می‌کنند و ما به جای آنکه خود سازمان‌های مردم نهاد را کنترل کنیم و جلوی گسترش آنها را بگیریم باید سعی کنیم سازمان‌های خودی وابسته به نظام و آنها که دل در گرو انقلاب را دارند تقویت کنیم.جنتی به شورای حقوق بشر اشاره کرد و افزود: همین شورای حقوق بشر که مرتب علیه ما بیانیه می‌دهد در آن بسیاری از NGO ها هستند که هر وقت حقوق بشر می‌خواهد اطلاعیه‌ای بدهد گروهان معاند نظام در آنجا جمع می‌شوند و تاثیر خود را می‌گذارند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به جمع‌آوری صحبت‌های خود پرداخت و خاطر نشان کرد: در چنین صحنه‌ای نمی‌توان به صورت سنتی عمل کرد و راه اساسی برخود و کنترل افکار عمومی آن است که خودمان همراه با فناوری نوین و بهره‌گیری از گروه‌های مرجع تولید محتوا کنیم.علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در حاشیه هجدهمین گردهایی تخصصی معاونین اجتماعی ناجا در جمع خبرنگاران در مورد فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی اظهار داشت: روشی که در گذشته اعمال می‌شد بدین طریق بود که هر وقت که احساس می‌کردیم در شبکه‌ای موارد ضد اخلاقی،‌ضد دینی و ضد امنیتی وجود دارد کل شبکه را فیلتر می‌کردیم؛ امروز هم برخی شبکه‌ها بدین طریق فیلتر هستند اما آنچه در دولت تدبیر و امید به آن فکر می‌کنیم آن است که تمی‌توانیم با تمام فضاهای عمومی نوین بدین طریق مقابله کنیم

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: اگر در یک بزرگراه چند ماشین تخلف انجام داده‌اند نمی‌توان کل بزرگراه را بست بلکه باید با متخلفان برخورد شود و الان هم کاری که در وزارت ارتباطات است فیلترینگ هوشمند استجنتی، فیلترینگ هوشمند را فیلتر موارد ضد اخلاقی، ضد دینی و ضد امنیتی برشمرد و فرمود با فیلترینگ این موارد مخاطب از سایر برنامه‌های این شبکه استفاده می‌کند.وی در مورد شبکه‌های اجتماعی که مخاطب میلیونی دارند اظهار داشت: باید فضا را باز کنیم و از طرق دیگر کنترل را انجام دهیم؛ در کشورهای دیگر شبکه‌هایی که در ایران فیلتر هستند باز هستند چرا که این کشورها از طریق دیگر کنترل می‌کنند یعنی سرورها را در داخل می‌آورند و با قراردادی که با شرکت اصلی می‌بندند موارد مضر را کنترل می‌کنند که ما هم باید به همین سمت حرکت کنیم تا از فناوری نوین عقب نمانیم و ارتباط را نیز داشته باشیم.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد نحوه برخورد در مقابل تولید نرم‌افزارهای ضد دینی و فیلم‌ها و کتاب‌های غیر مجاز گفت در گذشته یک ستاد حمایت و صیانت از نرم افزارهای داخلی داشتیم که هم اکنون کار این ستاد به حوزه‌های مختلف واگذار شده؛ یعنی در حوزه سینمای خود این حوزه با فیلم‌های غیر مجاز برخورد می‌کند؛ بنیاد بازی‌های رایانه‌ای با بازی‌های خارجی غیر مجاز برخورد کرده و به بازی‌های خارجی مجاز هولوگرام می‌دهد البته این برخوردها با همکاری نیروی انتظامی صورت می‌گیرد.

وی در حوزه کتاب نیز به این نکات اشاره کرد و افزود: در حوزه کتاب نیز این موارد است؛ مواردی که ما مجوز نمی‌دهیم و به صورت غیر مجاز چاپ شده یا در کشورهای همسایه چاپ می‌شوند و به صورت قاچاق وارد می‌شوند که با همکاری ناجا نیز با آنها برخورد می‌شود.وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی زمینه برای تولید محتوا را خوب ارزیابی کرد و گفت: ما نیروهای جوان با استعداد و فهیمی داریم و هم اکنون با آثاری که از نظر محتوا مورد تایید ما باشد و متناسب با ارزش‌ها و نظام باشد حمایت می‌کنیم؛ خوشبختانه کارهای خوبی انجام شده و هم اکنون در حوزه انیمیشن در شهرهای کوچک کارهای خوبی به وجود آمده که ما به اینها کمک می‌کنیم تا بتوانند تولید محتوا کنند.جنتی در پاسخ به سوالی در مورد استفاده از فیلترینگ هوشمند برای سایت‌های فیلتر شده گفت: این در دستور کار ما نیست بلکه در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و در حوزه اینستاگرام نیز این کار انجام شده که بیش از 90 درصد موفقیت داشته است.