درس هایی از اخلاق- 1 (حجت الاسلام دکتر سیداحمد موسوی)

اشاره : آشنايي با اهميت اخلاق، انگيزه فراگيري مباحث اخلاقي را در انسان بيشتر مي كند و هرچه افراد جامعه با اهميت اخلاق در روابط اجتماعي و محيط اجتماع بيشتر آشنا شوند، در پيمودن مسير رشد و تعالي خود و ديگران موفق تر خواهند بود.همواره انسانها، به فراگيري تمام آموزه هاي الهي براي پاسخ گويي به فطرت حقيقت خواه و خداجوي خود نياز دارند و در شرايط كنوني، نياز به علم اخلاق و مباحث اخلاقي، بيش از گذشته احساس مي شود. گفتني است برخي ناآگاهانه، مسائل اخلاقي را امري خصوصي در زندگي شخصي افراد به شمار مي آورند يا آن را تنها شامل مسائل مقدس روحاني و معنوي مي دانند و معتقدند مسائل اخلاقي، تنها در زندگي اخروي تأثير دارد، در حالي كه اين انديشه، نادرست است. بسياري از مسائل اخلاقي و بلكه همه آنها، در زندگي انسان اثرگذار هستند كه اين آثار مي تواند مادي باشد يا معنوي. بي ترديد، جامعه انساني بدون مسائل اخلاقي، به باغ وحشي تبديل خواهد شد كه تنها قفس ها مي توانند مانع فعاليت هاي تخريبي ساكنان آن شوند.با اندكي تأمل در تاريخ درمي يابيم بسياري از جوامع بر اثر برخي انحراف هاي اخلاقي، شكست خورده يا به طور كلي نابود شدهاند. همچنين بسياري از زمامداران بر اثر نقاط ضعف اخلاقي، قوم و ملت خويش را در كام مصيبتهاي دردناكي فرو برده اند.
جايگاه و اهميت اخلاق در زندگي اجتماعي تا بدان جاست كه حتي عمل كردن به قوانين و مقررات اجتماعي نيز بدون پشتوانه اخلاق ممكن نيست و اخلاق، بهترين ضامن اجراي قوانين و مقررات است. ازاين رو، مباحث اخلاقي، از مهم ترين هدف هاي ارسال پيامبران به شمار مي رود و بدون آن، نه دين براي مردم مفهومي خواهد داشت و نه دنياي آنها سامان مي يابد.در حقيقت، زماني انسان شايسته نام انسان است كه اخلاقي انساني داشته باشد. در غير اين صورت، حيواني خطرناك است كه با استفاده از هوش سرشار انساني، به ويراني جامعه خود دست مي زند، براي رسيدن به منافع نامشروع مادي، جنگ و خونريزي برپا مي كند و براي فروش جنگافزارهاي ويران گر خود، بذر نفاق و كينه در جامعه مي پراكند.همچنين اگر اخلاق نباشد، دين نيز نخواهد بود و با آسيب پذيري اخلاق افراد، جايگاه حقيقي دين؛ يعني قلب هاي مؤمنان خدشه دار مي شود. از آموزه هاي ديني بهويژه سخنان گهربار پيامبر خدا و امير مؤمنان، علي عليه السلام نيز به خوبي درمي يابيم اخلاق هاي فاسد اجتماعي مانند كبر، حسد، غيبت و كينه، نقش بسزايي در دين ستيزي و دين گريزي انسان دارند. از آنجا كه ريشه كن كردن اين ويژگي هاي ناپسند به آساني امكان پذير نيست، بسياري از افراد به دين داري حقيقي تن نمي دهند و چه بسا از آن روي گردانند و با ارزش هاي اسلامي مخالفت مي كنند.بر همين اساس، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و حضرت علي عليه السلام ، پيروان و دوستداران خويش را از رذيلتهاي اخلاقي و آثار شوم آن بازمي داشتند و پيش گيري از ابتلا به زشتيهاي اخلاقي را آسان تر از درمان آن مي دانستند.در همین راستا در نظر داریم بشکل مسلسل درس های اخلاقی بر گرفته از سخنرانی های حجت الاسلام و المسلمین دکتر سیداحمد موسوی استاد دانشگاه و رییس سابق سازمان حج و زیارت کشورمان را تقدیم شما دوستان و خوانندگان همیشگی سایت عصر ما داریم.

*************************************************************

*جهنم نرفتن هنر نیست انسان باید به بهشت برود .در حدیث داریم که معصوم(ع) می فرماید : « ویل لمن غلبت آحاده عشراته ..» یعنی وای به حال کسی که یکی هایش بر دهایش غلبه کنند و این امر اشاره به آیات شریفه « من جاء بالحسنة فله عشرة امثالها ..»(اگر کسی کار نیکی انجام دهد پادش ده برابر مضاعف می شود) و در مقابل نیز می گوید: اگر فردی کار زشتی انجام دهد یک برابر برایش نوشته می شود.دوستان! گاهی انسان از روی اضطرار مرتکب گناهی می شود که خداونداز بابت رحمت واسعه خود از آن چشم پوشی می کند اما اگر ارتکاب آن عمل عمدا” باشد یک سیئه برایش می نویسد.حال اگر همین انسان کا نیکی انجام دهد خداوند ده برابر آن را برای انسان ثبت می کند.پس انسان باید سعی نماید تا با انجام گناه این همه نیکی ها را از دست ندهد.

*باید نیت ها را برای خدا خالص کرد و کارها را فقط برای رضای خداوند متعال انجام داد.وقتی نیت ها خدایی باشد ، کارها نیز قرین موفقیت خواهد بود.اگر در نیت انسان خللی وارد و کار را برای خوشامد دیگران انجام دهد آنگاه در دایره شیطان قرار خواهد گرفت .سعی کنید کارها را با انگیزه الهی انجام دهید تا موفقیت های درخشان بدست آورید .

*اصل زیارت معرفت و ارتباط قلبی با پروردگار ازلی است .اینگونه به وظایف و حوزه فعالیت خود بنگرید .بدون تردید این نگاه باعث تقویت یاد خدا در دلها خواهد شد.زیرا هر کس از یاد خدا غافل شد بدون تردید خود را نیز فراموش خواهد کرد و این وعده قرآن است که می فرماید: ولاتکونوا کالذین نسوا الله فانساهم انفسهم .اما در مقابل اگر کسی همیشه به یاد خدا بود آنگاه خداوند نیز همیشه مواظب او خواهد بود و از لغزشها نجات خواهد داد اذکرونی اذکرکم .اما اگر کسی بجای توجه بخدا دچار خودبینی و عجب شد ،بطور طبیعی در دایره شیطان قرار می گیرند و استحوظ علیهم الشیطان فانساهم انفسهم.

*عمره و حج از برترین موهبت های الهی است که قلب را جلا می دهد و ضمیر را روشن می کند .گاهی گناهان زنگارها را بر دل می نشانند اما در مقابل حج و عمره بهترین موهبت الهی است که می تواند قلب را صیقل و صفا ببخشد .کارهای حوزه حج موجب تقرب فرد بخدا می شود و این مساله هم برای برای خادمان و هم برای دیگران قابل تصور است.کسانی که برای تقرب انسان ها بخدا تلاش می کنند در واقع به ندای هل من ناصر ینصرنی حسین (ع) پاسخ می گویند .امام حسین (ع) هنگامی که این عبارت تاریخی را برزبان جاری ساخت ،مخاطبان ایشان لشکریان یزید ابن معاویه نبودند. زیرا شکم آن جماعت آکنده از لقمه حرام بود .پس این پیامی برای آیندگان در طول تاریخ است.امروز من و شما که گام در مسیر خدمت به زائران سرزمین وحی نهاده ایم در واقع پیام امام حسین (ع) را لبیک میگوییم.که آمده ایم با فراهم ساختن زمینه ها مردم را به نزدیکی و تقرب بخدا فرا بخوانیم و ندای تو را لبیک گوییم.

*تا زمانی که جان زنده نباشد نمی توانیم گامی برای خدمت زائران برداریم و بدانید آنچه که باعث سرزندگی و نشاط روح آدمی می گردد علم و تهذیب نفس است .خداوند متعال با اینکه براساس علم الهی به همه چیز آگاه بود می فرماید ” قل ربی زدنی علما” باید مطالعات را بیشتر کرد .در کنار علم تهذیب نفس و کسب مکارم اخلاق نیز رشد و تکامل فرد را تضمین می کند و می تواند فکر و اندیشه را شکوفا سازد.ناجاهم الله فی فکرهم .باید کارها را برمبنای علم و تفکر به انجام رساند تا موفقیت و تحول تضمین گردد.

*بدانید که سیر و سلوک و کسب مقامات عرفانی فقط مخصوص صنف و افراد ویژه نیست بلکه همه می توانند با سازندگی روحی و تلاش به آن برسند.اعتیاد به حب دنیا بسیار سخت است و ترک آن همراه با مشکلات و سختی می باشد.حب دنیا باعث عدول و دوری انسان از حق می گردد .پس حب دنیا را از دل ها خارج کنید.یکی از نمادهای حب دنیا خودبرتر بینی است .کسی که بگوید من از دیگران عالم تر و با تقواترم بدانید که کار خود عین بی تقوایی است.