تلفیق بحران مدیریت و بحران ویروس کرونا در خوزستان

منصور کاووسی :آنچه امروز بر روی خروجی سایت ها ، رسانه ها، خبرگزاری ها ، فضای مجازی و….. قرار گرفت ، یک بار دیگر عمق بحران مدیریت در استان بحران خیز خوزستان را برای چندمین بار هویدا ساخت ، با یک حساب ساده و سر انگشتی مشخص می شود که بالای ۳۱ درصد مبتلایان درگیر ویروس کرونا ی کشور در این استان در ۲۴ ساعت گذشته به ثبت رسیده است ،یعنی از ۲۰۲۳ مورد ثبت شده در کشور۶۲۹ مورد مربوط به خوزستان می باشد .

این ارقام روزانه رو به ازدیاد با سرعت غیر قابل باور و کنترل در خوزستان نشانگر این است که هر چند پرسنل و کادر درمان با تمام توان و با جان و دل دارند انجام وظیفه می نمایند و متاسفانه هر روز فرسایش جسمی ، روانی ، عاطفی و…. آنان بیشتر می شود ، چرخه ی مدیریت ضعیف و ناتوان در برنامه ریزی و تصمیم گیری معیوب بوده و کار این قشر زحمت کش را چند برابر و روند بحران را به سمت فاجعه با شیب تند سوق می دهد.حال سوال پیش می آید که مدیریت معیوب ، ضعیف و ناتوان چگونه یک وضعیت اضطراری را به بحران و بحران را تبدیل به فاجعه می نماید ؟

وقتی در چرخه ی مدیریت بخصوص مواردی که حالت فراگیر و گسترده به خود می گیرند عیب ایجاد شود ، اگر در کمترین زمان ممکن و با سرعت بالا عیب رفع نگردد قطعا سطح آسیب را بالا خواهد برد ( افزایش روزانه تعداد مبتلایان بیماری کویید ۱۹در خوزستان تایید کننده این گفتار است ) ، اگر در فرصت های اولیه و گلدن تایم آسیب های ناشی از ضعف مدیریت و چرخه ی عملکرد مدیریتی رفع نگردد خرابی ها ، تلفات ، ضرر و زیان ها افزایش قابل ملاحظه ای خواهند یافت تا جایی که دیگر نمی توان پاسخگوی نیازهای اولیه هم بود تا چه برسد به اقدامات تکمیلی ، قطعا مدیران بحران با درایت ، تدبیر و آگاه به زمینه های رشد فزاینده ی بحران در دو امر برنامه ریزی ، تصمیم گیری ، نظارت و…… اقدام خواهند کرد ،اول ؛ کاهش میزان تلفات و خسارات جانی .دوم؛ مدیریت بحران برای به حداقل رساندن خسارت های مالی .

اگر خرابی های حاصل از معیوب بودن چرخه ی مدیریت بحران اصلاح ، ترمیم و بازسازی نشوند در کمترین زمان سیستم حادثه دیده با یک فاجعه مواجه خواهد شد که شاید برجسته ترین مدیران و فرماندهان ضد بحران هم قادر به جمع کردن آن نخواهند بود، زیرا عدم مدیریت مناسب بحران قطعا بحران انسانی را در پی خواهد داشت، که شاید در رنج بحران هم قرار نگرفته بلکه یک فاجعه محسوب شود.

در مواجهه با بحران ، پرداختن به هر اقدامی که برای کاهش خسارت و زیان ( بخصوص زیان های انسانی ) ناشی از بحران ضروری و اجباری است ، مدیرانی که اقدام به تدوین برنامه ی مدیریت بحران نموده باشند امکان واکنش مناسب و به موقع را داشته ار هدر رفت توان سازمان ها ، پرسنل ، تیم های تخصصی و…. جلوگیری می نمایند ، اما مدیرانی که فاقد علم مدیریت به ویژه دانش مدیریت بحران می باشند توانایی برنامه ریزی ، مدیریت اقتضایی ، هدایت ، کنترل و تصمیم گیری مناسب در زمان مطلوب را نداشته و فاقد کارایی در زمان وقوع و گسترش بحران هستند که همین مساله چالش های بزرگی در ادامه بحران ایجاد می کند .

متاسفانه در خوزستان هنوز نگرش به مدیریت بحران ، سنتی و کدخدا منشی است، که همین نگرش سنتی در بسیاری از موارد بحران های ناخواسته ای دیگر که حاصل چرخه ی مدیریت ضعیف و غیرعلمی است بر استان تحمیل کرده است که حاصلی بجز نابودی منافع مادی و معنوی جامعه در پی نداشته و تکرار نوعی دور تسلسل می باشد .وقتی بحرانی ایجاد می شود بخصوص هنگامی که این بحران حالت فراگیر پیدا نمود ، مدیران بحران باید طرح ها، سناریوها ، برنامه ها، شیوه های مدیریتی ، تیم سازی و….. را برای وضعیت های مختلف طراحی و آماده سازند تا بر مبنای شرایط و روند وارد چرخه ی مدیریت عملیاتی شوند که شوربختانه آنچه از ظواهر امر و گسترش بحران فزاینده ی ویروس کرونا در خوزستان نشان می دهد خبری از مدیریت بحران برنامه ریزی شده نیست .حال با توجه به شرایط پیش آمده برای کاهش سرعت گسترش این بیماری اجرایی کردن راهکارهای ریز لازم و ضروری است قبل از تبدیل این شرایط بحرانی به فاجعه .

۱- حذف مدیریت به شیوه ی سنتی و کدخدا منشی و جایگزین کردن مدیریت بحران و مدیریت استراتژیک .

۲،گسترش مدیریت اجتماعی و بهره گیری از پتانسیل های مردمی، رواج مدیریت علمی و حذف مدیریت کوچه بازاری بر مبنای پند و نصیحت .

۳،استقرار مدیران بحران و جایگزین کردن فرماندهان ضد بحران با اختیارات کامل .

۴-بلوک بندی مناطق و برنامه ریزی اقتضایی با مدیریت اقتضایی بر مبنای ویژگی های هر منطقه.
۵-تیم سازی تخصصی و تفویض اختیار بر مبنای شرایط و وضعیت

۶-فرماندهی واحد و ایجاد سامانه اطلاع رسانی واحد برای جلوگیری از این وضعیت آشفتگی اطلاع رسانی

۷-تفویض اختیار به مدیریت بحران استان در قالب سخنگوی ستاد فرماندهی واحد ، تنظیم کننده و هماهنگ کننده ، سامانه اطلاع رسانی واحد و……

 

**دانش آموخته دکتری تخصصی مدیریت بحران